من ترامپ نیستم چگونه ساخته شد؟/ روایت علی محمدرحیمی از ترامپ شدن بازیگر ایرانی
فیلم تئاتر "من ترامپ نیستم" به کارگردانی رضا خرم با نویسندگی علی محمدرحیمی و با بازی رضا فیاضی در نقش رئیس جمهور فعلی آمریکا ساخته شده است.
ایران آرت: رامین فناییان: علی محمدرحیمی یکی از نمایش‌نامه‌نویسان معاصر است که تا کنون بیش از بیست نمایش‌نامه نوشته و حدود هفت اثرش را به روی صحنه برده و علاوه بر آن چند متن از نمایش‌نامه‌نویسان مطرح دنیا مثل آرتور میلر (چشم‌اندازی از پل) ، دان شا (به من می‌گن مک گنا) و آلفرد هیچکاک (طناب) را کارگردانی کرده است. او علاوه بر این در بیش از بیست تئاتر و سریال تلویزیونی و یک فیلم سینمایی بازی کرده است. نگارش نمایش‌نامه‌ی فیلم تئاتر من ترامپ نیستم بر عهده‌ی محمدرحیمی بوده که بر روی آن بازنویسی‌های متعددی داشته. با او در خصوص چه‌گونگی نوشتن متن این اثر گفت‌وگویی کردیم که در ادامه می‌خوانید.
چه‌طور شد در مسیر پروژه‌ی تولید فیلم تئاتر من ترامپ نیستم قرار گرفتید؟ اساسن چه‌طور شد به عنوان نویسنده‌ی این اثر انتخاب شدید؟
حدود چهار سال پیش زمانی که ترامپ تازه رئیس جمهورشده بود، به فکر نگارش ایده‌ی متن نمایش‌نامه‌ی ترامپ افتادم و کمی بعد با پخته‌تر شدن آن در ذهنم، به عنوان طرح روی کاغذ آمد ولی به دلایل فضای تئاتری داخل ایران بدون هیچ نقشه‌ی خاصی برای تولید یا اجرا آن را کنار گذاشتم تا این‌که آقای خرم در خصوص تولید نمایشی در خصوص ترامپ به من پیشنهاد نوشتن آن را داد و بعد من هم این طرح را تقدیم ایشان کردم و پس از عقد قرارداد آن را نوشتم.
با توجه به این‌که از ابتدا قرار شد بعد از نگارش متن، این اثر به زبان انگلیسی ترجمه شود و برای مخاطبان انگلیسی زبان باشد، چرا موضوع ترامپ و ژانر کمدی را برای نوشتن آن انتخاب کردید؟ آیا از اول قرار بوده متن را به صورت کمدی سیاه بنویسید یا در طول نگارش به این شکل از متن رسیدید؟
نمی‌دانم انتخاب ژانر یک اثر چه ارتباطی به زبان آن دارد، ولی ترجیح دادم کمدی باشد؛ چون فضای خلق‌شده در طرح آن، کمدی بود. کمدی سیاه بودن اثر، اسمی بود که بعد از به وجود آمدنش تعلق گرفت.
بعد از تثبیت شخصیت ترامپ و ایده‌ی اولیه برای نگارش این متن، موقعیت‌ها و شخصیت‌های نمایش‌نامه‌ی خود را چه‌گونه انتخاب و تعریف کردید؟
وقتی که شخصیت ترامپ در طرح تثبیت شد، بر اساس قصه، افرادی را لازم داشتم که طبق قصه باید به مهمانی یا ملاقات ترامپ می‌رفتند. سعی کردم از افرادی که در حال حاضر ممکن است در ذهن ترامپ حضور داشته باشد، استفاده کنم. مثل یک سیاه‌پوست یا پوتین یا مایکل کوهن (وکیل ترامپ) که الآن در زندان و در حال افشاگری کارهای ترامپ است.
از آن‌جایی که این اثر توسط تهیه‌کننده‌ی خصوصی داشت، در طول زمان نوشتن با چه مشکلاتی برخورد می‌کردید؟ آیا تهیه‌کننده و کارگردان در ساخت و پرداخت متن دخالت مستقیم داشت یا خیر؟
تهیه‌کننده‌ی خصوصی اگر با نویسنده در یک مسیر قرار بگیرند، مشکلاتی به مراتب کم‌تر از تهیه‌کننده‌ی غیرخصوصی خواهید داشت. جناب خرم از دوستان بنده هستند و در مورد ایده‌ی این اثر با اختلاف سلیقه‌ی بسیار کم، کار را شروع کردیم. ایشان در نگارش و پرداخت متن دخالتی نمی‌کردند ولی در مسیر یک سویه‌شدن قلم و نظر من با ایشان، به بنده کمک فکری می‌دادند.
با توجه به این‌که در کارنامه‌ی نوشتاری شما بیش‌تر متن‌های اجتماعی و خانوادگی در ژانر کمدی یا جدی یا فانتزی به چشم می‌خورد، نوشتن متنی با موضوع و شخصیت سیاسی برای‌تان سخت نبود؟ آیا در این خصوص دچار چالش نشدید یا با چالش خاصی رو به رو نشدید؟
این متن با وجود شخصیت بسیار مطرح سیاسی برای بنده، یک نمایش کمدی اجتماعی است که شخصیتی سیاسی دارد. برای همین چالش خاصی در مسیر نوشتن نداشتم.
در هنگام نوشتن این درام چه‌قدر سعی کردید از پرداختن به ابعاد سیاسی شخصیت ترامپ فاصله بگیرید؟
موضوع و ایده‌ی اصلی طنزی است بر اساس موقعیت که اخلاقیات شخصی ترامپ، طنز آن را چند برابر می‌کند؛ برای همین نیازی به ورود یا فاصله گرفتن از مسائل سیاسی نبود.
می‌دانیم که حضور دراماتورژ از ابتدای تولید یک تئاتر یا یک فیلم تئاتر به تولید بهتر اثر بیش‌تر کمک می‌کند و اصولی و درست‌تر است. در مسیر نوشتن این اثر، نقش دراماتورژی چقدر برای شما مهم و لازم به نظر می‌رسید؟
همان‌طور که در سوآل شما هم مطرح شد، حضور دراماتورژ در آثار تئاتری یا فیلم‌تئاتری یا تئاتر تلویزیونی بسیار مهم و تأثیرگذار است. البته جناب صدیقی از دوستان قدیم بنده هستند و من تجربه‌های زیادی با ایشان در این زمینه دارم؛ ایشان بیش‌تر از یک دراماتورژ در روند کار مؤثر بودند.
با توجه به این که اغلب شخصیت‌های متن فیلم‌تئاتر شما، ما به ازاهای بیرونی و واقعی دارند، برای نوشتن این متن چه‌قدر تحقیق و پژوهش کردید و مطالعات شما برای تکمیل شدن آن چه‌قدر بود؟
برای نوشتن طرح آن تقریبن یک ماه تحقیق کردم و چندین فیلم دیدم و چندین مقاله را در این مسیر مطالعه کردم.
از آن‌جایی که شما علاوه بر نویسندگی، کارگردانی و بازی هم می‌کنید، چه‌طور شد که آن را کارگردانی نکردید؟ آیا از ابتدا قرار بوده آقای خرم کارگردان این متن باشد یا بعدن این تصمیم گرفته شد؟
همان‌طور که می‌دانید شرایط و فضای اجتماعی ما در ایران در تولید یک نمایش مؤثر است و البته تولید یک اثر به غیر از دغدغه، نیاز به سرمایه‌گذار هم دارد. تولید این فیلم‌تئاتر به دلیل نبود سرمایه، از برنامه‌های تولیدی من به عنوان کارگردان خارج بود تا این‌که جناب خرم علاقه به تولید آن نشان دادند و خودشان هم کارگردانی کردند. همان‌طورکه درسوآل اول گفتم جناب خرم به کارگردانی این نمایش تمایل داشتند و بر اساس دغدغه‌ی ایشان، متن این اثر در جریان تولید قرار گرفت.
شما علاوه بر نگارش متن، در این فیلم‌تئاتر هم بازی می‌کنید. چه‌قدر برای‌تان مهم بود که تجربه‌ی بازی در متن خودتان اتفاق بیفتد؟ اگر فرصت تمرین بیش‌تر داشتید آیا علاقه‌مند بودید که یکی از نقش‌های اصلی را بازی کنید؟
من بازیگر هم هستم و در کل حضور بازی‌گری‌ام را مانند نوشتن و کارگردانی دوست دارم. هر چند کارنامه‌ی بازی‌گری‌ام از نمایش‌نامه‌نویسی پررنگ‌تر است. در مورد نقش‌های اصلی بنده نظر متفاوتی در این مورد دارم. مطمئنن در این فیلم‌تئاتر به غیر از شخصیت ترامپ که قصه، پیرامون او می‌گردد، بقیه شخصیت‌ها در پیش‌برد این اثر یک‌سان و هم‌وزن هستند.
آیا متن شما در هنگام تولید و برای ضبط تغییر کرد و اساسن چه‌قدر کم و زیاد شد؟ آیا متنی که ضبط شد، عین همان متنی بود که در نسخه‌های نهایی، بازنویسی شده بود یا خیر؟
متن این اثر در طول نگارش و تولید آن دچار تغییراتی شد. متن این فیلم‌تئاتر عینن متن نوشته شده‌ی من نیست. به دلیل شرایط تمرین و بازی‌گران و به درخواست کارگردان و دراماتورژ، متن آن به طورکلی پنج بار بازنویسی شد و در خصوص دیالوگ‌ها و جزئیات صحنه‌ها، بیش ازده بار بازنگری و بازنویسی کردم.
اگر پیشنهاد یا نکته‌ی خاصی برای تولید و نگارش چنین آثاری برای مخاطبان انگلیسی‌زبان و خارجی دارید، لطفن مطرح بفرمایید.
پیشنهاد خاصی ندارم ولی به نظر می‌رسد که به وسیله‌ی تسلط به زبان انگلیسی، می‌توانیم با دوستان و همکاران‌مان در سراسر دنیا مرتبط شویم و این ارتباط مثل یک گنجینه، قابل بهره‌برداری است.
* عکس ها: بهنام صدیقی
