آینه‌‌هایی که فلسفه فریاد می‌زنند تا کولاژهایی زنانه با بیان معاصر / گالری‌گردی ایران آرت در 4 نمایشگاه
سارا ساسانی: در گالری‌گردی این هفته به گالری‌های هما، فردا، ویستا و سیحون پرداخته‌ایم.
ایران آرت: نمایشگاه آثار ابوالفضل ابوشاهی با عنوان "ابوشاهی" در گالری هما، نمایشگاه "مروری بر نقاشی قهوه‌خانه‌ای ایران" با آثاری از نقاشان بزرگ این سبک در گالری فردا، نمایشگاه نقاشی سرمه عرب با عنوان "خواب شیرین" در گالری ویستا و نمایشگاه گروهی نقاشی با عنوان "ریشه‌ها" با کیوریتوری افشین باقری در گالری سیحون سوژه‌های این هفته گالری‌گردی هنرآنلاین هستند.
منِ آینه‌پندار
ابوشاهی در مجموعه‌ای جدید مخاطب را غافل‌گیر کرده، وارد گالری که می‌شویم حدود ی‌کصد من می‌بینیم. ابوشاهی عباراتی را با برچسب‌هایی با طرح‌ها و رنگ‌های مختلف بر آینه‌‌هایی با اندازه و شکل‌های مختلف بر روی سطح آینه نوشته است.
عنصر آینه در هنر و به ویژه معماری ایران نقش مهمی دارد. آینه‌کاری یکی از برجسته‌ترین فنون بکار رفته در معماری دورۀ صفویه بوده است. آینه به خاطر نمایش واقعی و صادقانه آنچه مقابلش است، به نماد راستگویی زندگی بشر تبدیل شده و در ادبیات، فرهنگ و آداب ایرانیان جایگاه ویژه یافته است
خواندن عباراتی چون «خودت را بشناس»، «راز دلم و بگو» و «FIND YOURSELF AND YOU Will HAVE MADE A GREAT DISCOVERY» انعکاس را که ویژگی آینه است، تشدید می‌کند.
ابوشاهی در مجموعۀ اخیرش از زندگی و آثار بابا افضل کاشانی تاثیر گرفته است. بابا افضل فیلسوف قرن ششم هجری است، وی چند رساله در تصوف و سلوک و حکمت به زبان فارسی با متنی بسیار فصیح دارد و عرض‌نامه یکی از رسالات مهم اوست که آراء خاص بابا افضل در آن آمده است. تاثیر پذیری ابوشاهی از یک عارف بزرگ قرن ششمی نمی‌تواند بی‌ربط به رشته تحصیلی این هنرمند در زمینه ادیان و عرفان باشد.
او در بخشی از بیانیۀ نمایشگاه آورده؛ « ... حکمت حقیقی دور از دسترس کسانی می‌ماند که خودشان را نمی‌شناسند. خود در دیدگاه بابا، آینه‌ای است که سراسر عالم حقیقت را، برکسی که به شناخت خود رسیده باشد آشکار می‌سازد ... »
تنوع آثار؛ تنوع در اندازه، قاب، رنگ و شکل کلمات و همچنین به‌کارگیری آینه به عنوان اساس کار، آن را به هنر عامه‌پسند نزدیک کرده، در ابتدا با اثری مواجه می‌شویم که همیشه در اطراف ما بوده است و جدید نیست اما نوع پرداختن به آنها و بار معنایی جملات به‌کار رفته بر آینه‌ها این آثار را به خاص بودگی نزدیک می‌کند.
نمایشگاه آثار ابوالفضل ابوشاهی تا 27 شهریور در گالری هما در خیابان کریم‌خان، خیابان سنایی، کوچه چهارم غربی، پلاک 8 ادامه دارد.
نقاشی و نقالی
نقاشی قهوه‌خانه شیوه‌ای از نقاشی ایرانی است. این نقاشی روایی با درون‌مایه‌های رزمی، مذهبی و بزمی است که در اواخر قاجار و اوایل پهلوی همزمان با جنبش مشروطۀ ایران، اوج گرفت.
مبداء این هنر، سنت قصه‌خوانی و مرثیه‌سرایی و تعزیه‌خوانی در ایران است که پیشینۀ آن به سده‌ها پیش از ایجاد قهوه‌خانه‌ها و چای‌خانه‌ها می‌رسد. این نقاشی به دست هنرمندانی مکتب ندیده پدیدار شد.
با نگاهی مختصر در نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای و با توجه به ترکیب‌بندی آثار، پرسپکتیو، تناسب و غیره می‌توان دریافت که صاحبان این آثار تعلیم هنر ندیده‌اند و اغلب از سر عشق و علاقه به نقاشی و همچنین علاقه به امامان و ائمه به نقاشی کردن روایت‌های زندگی ایشان می‌پردازند.
گالری فردا در نمایشگاه اخیرش به جمع‌آوری آثار برخی از نقاشان قهوه‌خانه‌ای در دوران معاصر پرداخته است. این نمایشگاه با هدف بزرگداشت جواد عقیلی و پاسداشت تلاش‌های نقاشان این حوزه برگزار شده است.
آثار حسین قوللرآغاسی، فتح‌الله قوللرآغاسی، جواد عقیلی، حسین همدانی، محمد فراهانی، علی‌اکبر لرنی، عباس بلوکی‌فر، حسن اسماییل‌زاده (چلیپا) و محمد مدبر در این نمایشگاه ارائه شده است.
نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای در گذشته برگرفته از پرده‌های نقالی بود. این پرده‌ها بر اساس داستان‌ها و روایت‌های مهم و کهن ایرانی و اسلامی توسط نقاشان مکتب نرفته نقاشی می‌شدند و در قهوه‌خانه‌ها که در آن دوره محل اجتماع مردم کوچه و بازار بود توسط نقال روایت و نقالی می‌شد. در گذشته نبودن وسایل ارتباطات جمعی موجب می‌شد قهوه‌خانه‌ها بسیار کاربرد داشته و فضای عمومی جهت تعاملات اجتماعی بودند. همچنین سواد نداشتن عموم مردم دلیل دیگری برای تمایل نشان دادن آنها به روایت‌های قهوه‌خانه‌ای بود.
در این نمایشگاه آثاری از روایت‌های مختلف تاریخی بر روی دیوار رفته است؛ روایت‌هایی از معراج حضرت رسول (ص)، شب به شهادت رسیدن حضرت علی (ع)، توبۀ حر در روز عاشورا، دو طفلان مسلم و همچنین روایت‌هایی از شاهنامه؛ به آتش رفتن سیاوش و بهمن و اژدها.
پرداختن به نمایشگاه‌هایی از این دست که بخشی از تاریخ هنر ایران است، به صورت دوره‌ای می‌تواند اهمیت زیادی در مطالعه و بررسی هنر در دوره‌های مختلف باشد و این آثار گنجینۀ هنر ایران محسوب می‌شوند و دیدن آن یک فرصت خوب برای مخاطب هنر است.
این نمایشگاه تا 28 شهریور ادامه دارد، گالری فردا در خیابان کریم‌خان، زیر پل کریم‌خان، خیابان حسینی، کوچه اعرابی 6، پلاک 2 قرار دارد.
عناصرِ نخستین
نمایشگاه نقاشی با عنوان «ریشه‌ها» با کیوریتوری افشین باقری در گالری سیحون برپاست. این نمایشگاه گروهی حاصل کار شش هنرمند است؛ عاطفه قاسمی‌نیا، محمد سلیمانیان، محمد جعفر پاکروان، سمانه رهبرنیا، شیلا جلیل‌پیران و افشین باقری.
ریشه‌ها اشاره به استفاده و به‌کارگیری عناصر شرقی در آثار جدید دارد. این نوع پرداختن آثار با توجه به عنصری خاص اغلب در آثار به دو گونه رخ می‌دهد؛ یک در فرم اثر و دو در محتوا. در ریشه‌ها نیز به همین صورت است در آثار محمد جعفر پاکروان با عناوین «نبرد رستم و سهراب» و «چیدمان رستم در ساچی» بازگشت به ریشه‌ها و عناصر شرقی در محتوای اثر صورت پذیرفته و در آثار عاطفه قاسمی‌نیا عناصر شرقی با تمرکز بر تمدن چین در فرم اثر اتفاق افتاده است. اما در دو اثر سمانه رهبرنیا مواجهه با فرهنگ و تمدن شرق در فرم و محتوای اثر توأمان دیده می‌شود. این آثار با عنوان «اسطورۀ آفرینش» علاوه بر بازگشت به متون اساطیر شرق و بهره بردن از یکی از روایت‌های مرتبط با آفرینش تا حدودی در پرداختن به عناصر بصری و به کار بردن نشانه‌های تصویری تمدن‌های گذشته توجه شده است.
در آثار دو هنرمند دیگر در این مجموعه به خود عنصر ریشه و درخت توجه بیشتری شده است. در آثار محمد سلیمانیان به درخت پرداخته شده و آثار شیلا جلیل‌پیران ترکیبی از پرتره انسان و ریشه‌ها است.
افشین باقری نیز به عنوان کیوریتور این نمایشگاه با دو اثر در این مجموعه حضور پیدا کرده است. نقاشی‌های باقری از صورت خاصی برخوردار است او در اغلب آثارش ترکیبی از انسان و حیوان را به کار گرفته که خود این ترکیب برگرفته از اساطیر است؛ خدایان بسیاری در اساطیر شرق و غرب وجود داشته است که بدن آنها ترکیبی از انسان به علاوۀ یک یا چند حیوان بوده است. اما آثار او این‌بار با پس زمینه‌ای با ترکیب‌بندی متفاوت پرداخته شده است.
در نمایشگاه ریشه‌ها می‌توان با آثاری مواجه شد که گذشته از موضوع و محتوا از لحاظ تکنیک قوی ظاهر شده و قابل بررسی است.
این نمایشگاه تا 27 شهریور ادامه دارد و گالری سیحون در خیابان وزرا، کوچه چهارم، شمارۀ 11 واقع شده است.
هنر کاربردیِ زیبا
در قرن بیستم تاریخ هنر جهان با آثار هنری مواجه شد که علیرغم نظریات کانت که هنری را زیبا می‌دانست که تنها غایتش زیبایی باشد و عاری از هرگونه کاربردی باشد. در پی این اندیشه دست‌ساخته‌های کاربردی هنر محسوب نمی‌شدند. اما از قرن بیستم هنرمندان به ویژه هنرمندان زن هنرهای دستی که تا پیش از این کاربرد و کارایی جز هنر، داشتند را وارد تاریخ هنر کردند.
در ایران نیز آثاری از این دست در هنر معاصر بسیار دیده شده و هنرمندان بر اساس ایده هنری خود از مشتقات هنرهای دستی در آثارشان به شکل ترکیبی یا به صورت مستقل استفاده کرده‌اند.
«خواب شیرین» عنوان نمایشگاه سرمه عرب در گالری ویستا است. این نمایشگاه مجموعه‌ای از نقاشی‌هایی در اندازه‌های مختلف و سیاه و سفید هستند که با گل‌های قلاب‌بافی شده کولاژ شده‌اند.
سرمه عرب چند سالی است که به نقاشی ایرانی علاقه‌مند شده است و در آثار او عناصر هنر ایرانی و اسلامی دیده می‌شود، عناصری چون طرح گل و مرغ، مینیاتور و غیره.
نقاشی‌های سرمه عرب سیاه و سفید است و گرفتن رنگ از طرح گل و مرغ و مینیاتور ایرانی که جزء مهم و جدا نشدنی این سبک نقاشی است، بسیار جسورانه است. عرب با اضافه کردن گل‌هایی قلاب‌بافی شده رنگ را به این نقاشی‌ها آورده است، رنگی برجسته و حجیم. این نقاشی‌ها به گذشته‌ای اشاره می‌کند که از دست رفته است و بخشی از رویای امروز شده است، اما گل‌های دوخته شده میان گذشته و امروز فاصله ایجاد می‌کند و این فاصله‌گذاری از ویژگی‌های آثار عرب است.
اغلب آثار بر روی بوم‌هایی مثلث شکل اجرا شده‌اند؛ با توجه به اینکه مثلث خصوصیاتی چون پویایی و هیجان دارد با توجه به سکون گذشته این آثار، انتخاب این فرم می‌تواند با محتوا در تضاد باشد.
این نمایشگاه تا 26 شهریور در گالری ویستا در خیابان مطهری (تخت طاووس)، خیابان میرعماد، کوچۀ دوازدهم، پلاک 11 میزبان هنردوستان است.
