از جهان‌های ساختگی تا تعامل خالق و سوژه / گالری‌گردی ایران آرت در چهار نمایشگاه
سارا ساسانی: گالری‌های والی، الهه، آتبین و آس را برای این هفته گالری‌گردی ایران آرت انتخاب کردیم.
ایران آرت: نمایشگاه نقاشی مهدی جلالی با عنوان «تئوری بی‌نظمی» در گالری والی، نمایشگاه نقاشی مرضیه قاسمپور با عنوان «نابجایی» در گالری الهه، نمایشگاه گروهی عکس با عنوان «از قاب دیگری» در گالری آتبین و نمایشگاه نقاشی مرضیه میرجعفری با عنوان «من و پیپ آقای شارل» در گالری آس، سوژه‌های این هفتۀ گالری‌گردی ایران آرت هستند.
نظم‌یابی از سر بی‌نظمی
گاهی شنیده‌ایم که بی‌نظمی یک نوع نظم است، اینکه می‌توان در میان انبوهی از آشفتگی و بی‌نظمی شریان‌هایی از نظم را یافت. حتی گاهی بی‌نظمی در یک فضایی، خودش از نوعی نظم نشأت گرفته است و در درون هر بی‌نظمی، نظمی نهفته است. نمایشگاه آثار جدید مهدی جلالی با عنوان «تئوری بی‌نظمی» در گالری والی حول محور همین موضوع است؛ تقابل میان نظم و بی‌نظمی.
مسئلۀ نظم و بی‌نظمی و کنش میان آنها از ابتدای آفرینش مسئله اساسی و مورد بحثی بوده است. پیش از آفرینش زمین و موجودات زمینی جهان سراسر در بی‌نظمی بوده است و پس از آفرینش جهان، نظمی بر کائنات حاکم می‌شود، شاید دلیل آفرینش زمین برقراری نظم بوده است.
مهدی جلالی نیز در این مجموعه به تقابل و کنش متقابل میان نظم و بی‌نظمی پرداخته است و در نگاه اول به آثار او هیچ جریان منظمی نمی‌توان در آثارش یافت. در این آثار که در ابعاد متوسط و یکسان ارائه شده است، عناصر تصویر به شکلی در هم، نامنظم و مغشوش ترسیم شده‌اند و مسلم به نظر می‌رسد که در این میان نباید به دنبال یافتن فرم خاصی بود اما با کمی دقیق و عمیق شدن می‌توان به این نتیجه رسید که هر یک از این آثار نشان‌دهندۀ شکلی از جهان اطراف است و در میان این تئوری بی‌نظمی می‌توان به فرم‌هایی از فضاهای منظم دست یافت.
اما رنگ‌ها در این آثار اغلب با توجه به حفظ نظم و هارمونی انتخاب شده‌اند. این رنگ‌ها در هر یک از آثار در مسیری از تونالیته‌های مختلف از چند رنگ متناسب و به هم پیوسته حرکت می‌کند و در نهایت اثری بی‌نظم از لحاظ فرم و منظم از منظر رنگ را می‌سازد.
نمایشگاه آثار مهدی جلالی با عنوان «تئوری بی‌نظمی» تا 1 مرداد در گالری والی ادامه دارد. این گالری در میدان ونک، خیابان خدامی، شماره 72 قرار دارد.
جهان یا جهان‌های ساختگی
مرضیه قاسمپور در نمایشگاه «نابجایی» در گالری الهه، آثار نقاشی‌اش را به نمایش گذاشته است. او در این مجموعه آثاری با فضایی سورئال به استخدام عناصری نادر در آثارش پرداخته است. مرضیه قاسمپور در بیانیۀ اثرش به جهانی اشاره می‌کند که قطعاً این جهان نیست. او از جهانی حرف می‌زند که ما آن را در ذهن‌های‌مان ساخته‌ایم، در این جهان که ما سعی در ساختن آن به عنوان جعبۀ خاطرات داریم، هیچ عنصری سرجایش نیست، اصلا هیچ عنصری در این جهان با واقعیت هماهنگ نیست و آن کاری را می‌کند که از آن انتظارش نمی‌رود.
قاسمپور در این آثار که با ابعاد مختلف ارائه شده است به ترسیم و تجسم جهان‌هایی پرداخته است که ما صورتی از آن را در این دنیا ندیده‌ایم، اما سعی در رد و طرد این جهان‌های ساختگی و نابجا هم نداریم.
در این آثار عناصر، هویت اصلی و واقعی خود را از دست داده‌اند و هویتی جدید یافته‌اند مثل گور خری که فوتبال بازی می‌کند یا خروسی که در جعبۀ چای کیسه‌ای خانه دارد یا حتی مبلی که بر روی کرۀ زمین قرار گرفته است.
عناصر تصویری نقاشی‌های قاسمپور برگرفته از دنیای واقعی هستند اما کاربرد آنها و فضایی که در آن قرار گرفته‌اند برساختۀ ذهن هنرمند است. او در این آثار سعی در نشان دادن جهان ذهنی همۀ انسان‌ها دارد و تلاش می‌کند بر توجه و تاثیر این دنیای ساختگی ذهن تأکید کند.
آثار قاسمپور برآمده از دنیای واقعی و ترکیب‌یافته ذهن هنرمند است او در ساختن این دنیای نمایش نقش دارد و ما را دعوت می‌کند تا دنیای ساختگی ذهن‌مان را مورد توجه قرار دهیم و در هر مقطعی آن را یادآوری کنیم و چیزی به آن بیفزاییم و عنصری از آن بکاهیم.
نمایشگاه آثار مرضیه قاسمپور با عنوان «نابجایی» تا 31 تیر در گالری الهه ادامه دارد. گالری الهه در بلوار آفریقا، انتهای خیابان گلفام، خیابان نازنین، بن‌بست امینی، شماره 3 قرار دارد.
تعامل میان خالق و سوژه اثر
میان تولیدکنندۀ اثر هنری و سوژه اثر، ارتباطی وجود دارد؟ آیا سوژه اثر بخشی از صاحب اثر است؟ اساساً باید شیوه تعاملی میان سوژه اثر و خالق آن وجود داشته باشد؟
نمایشگاه گروهی عکاسی با عنوان «از قاب دیگری» به کیوریتوری بابک حقی در گالری آتبین در تلاش است به این پرسش‌ها پاسخ بدهد؛ «از قاب دیگری دریچه‌ای برای هنرمند می‌گشاید تا از راه آن بتواند دریافت‌های حسی خود را به صورت عینی در سوژه عکاسانه بازتاب دهد، در حقیقت تعامل سه جانبه‌ای به وجود می‌آید که در آن عکاس و سوژه او با دریافت‌های لحظه‌ای پیوند عمیق برقرار می‌کنند و این تعامل با هدف شناخت خود از ورای نگاه یک دیگری برقرار می‌شود. ...»
در این نمایشگاه آثاری از امید شلمانی، الی عابدی، بابک حقی، عطا محمدی، میلاد کارآموز، هامون محمودی و غزاله صداقت به نمایش درآمده است. از قاب دیگری آثار این نمایشگاه از تعامل و یکی شدن هنرمند و سوژه اثر است. در آثار محمودی سوژه اثر در دو قامت متفاوت و در اندام و لباس‌هایی مختلف در جایی می‌تواند نماینده خالقش باشد تا جایی که می‌تواند با پدیدآورنده‌اش یکی شود. چنانچه در دو اثر الی عابدی حضور زنی رنج کشیده و منزوی شده در زیر حجمه حملات جامعه مدرن را می‌یابیم و یا در مجموعه غزاله صداقت زنی را در پشت نقاب می‌بینیم که برای حضور در جامعه نمایشی و پنهان کردن خود واقعی‌اش به نقابی بیرون از خود پناه آورده است. شلمانی نیز خودش را در گذشته‌ای نه چندان دور در میان سوژه‌های سالخورده‌اش می‌یابد. امید این آثار را در ابعادی کوچک ارائه داده است، این سوژه‌ها با رنگ‌هایی درخشان صورت پذیرفته‌اند اما در زیر انبوهی از منگنه تحت فشار قرار گرفته‌اند و به نظر می‌رسد صاحب اثر بخشی از خود را در پس آنها پنهان کرده است.
در تک اثر بابک حقی سوژه‌ای را می‌بینیم که در زیر سطحی قرمز پنهان شده است؛ شاید ترس از کشف شدن بخشی از ناخودآگاه بابک بوده است. در چهار اثر عطا محمدی در ابتدا کمی آشفتگی در ارائه این آثار به چشم می‌خورد این آثار از لحاظ ارائه فرم منسجم به نظر نمی‌رسند؛ اما این آثار نماینده‌ای از صاحبان آثار جهان مدرن هستند که با عناصری چون گذرنامه، فندک، قرص و تی‌بگ سر و کار دارند و این همنشینی با ابزار آلات جامعه مصرفی مدرن بخشی از همه ما به عنوان هنرمند یا سوژه اثر شده است
در نهایت تک اثر میلاد کارآموز اثری چند وجهی است و به مثابه چند قاب در یکدیگر می‌ماند یا همان جریان ساده فیزیک که دو آینه در مقابل هم قرار می‌گرفتند و هزاران آینه را می‌ساختند. کارآموز نیز در این تک اثر جریانی متکثر از چندین سوژه و جنسیت را ساخته است که هر لایه را کنار می‌زنیم به صورتی جدید با هویتی جدید مواجه می‌شویم.
در مجموع آثار «از قاب دیگری» مجموعه‌ای از بودن‌ها و یکی شدن‌ها را در تعامل و ارتباط با سوژه اثر، مورد بررسی و نمایش قرار می‌دهد. اینکه هنرمند با خلق هر اثر پیش از اینکه عنصر جدیدی را بیافریند دست به بازتولید خود می‌زند و این فعل تا پایان حیات هنری یک هنرمند و تا آخرین مخلوق او ادامه می‌یابد.
نمایشگاه گروهی عکس «از قاب دیگری» تا 1 مرداد در گالری آتبین ادامه دارد. گالری آتبین در خیابان ولیعصر، جنوب چهار راه پارک‌وی، کوچه خاکزاد، شماره 42 قرار دارد.
معماران بخشی از اثرشان می‌شوند
«در این ایده با ملاحظات دقیق دریافتم که معماری و نقاشی می‌تواند نقطه تلاقی بین فرهنگ‌ها باشد. کشف مفاهیم و رفتارهای زیبایی‌شناسانه و بحث هندسه و حرکت و چرخش نور که خصلت معماران است، ریشه عمیقی در نقاشی دارد و بی‌مرز فراتر از هر جغرافیایی هنرمندان شرق و غرب پیرو این دانستگی‌های فراگیر و بی مرز ایده‌آل‌های‌شان تلاش می‌کنند. زمانی که از معماران کنار طرح‌ها، پلان‌ها و کروکی‌های‌شان اتود می‌زنم توجه‌‌ام به نشان دادن نقاشانه خود معماران و صفات روانشناختی و انتخاب‌های آنان است که چطور لوکوربوزیه در پیپ‌اش خلاصه می‌شود، رنزوپیانو ابنیه خود را برهنه می‌کند و اینکه وارطان ایرانی با چشمان تیز و سیاه‌اش غرق در ادغام فرم‌های ایرانی با مانیفست فوتوریست‌های ایتالیایی است و این آمیختگی‌های لحظه به لحظه معماران با مشخصات ظاهری و باطنی‌شان و سازه‌هایی که در مقابل دید انسانی قرار می‌دهند یک باغ باشکوه ایرانی است.»
این متن بیانیه نمایشگاه نقاشی مرضیه میرجعفری با عنوان «من و پیپ آقای شارل» در گالری آس است. میرجعفری در این مجموعه به بیان ارتباط میان معماران و آثارشان پرداخته است او معتقد است که معماران بخشی از اثرشان می‌شوند.
میرجعفری در این نمایشگاه آثاری در ابعاد مختلف به نمایش درآورده است که در آنها به بازنمایی آثار معماری و بناهای تاریخی پرداخته است او در این آثار چهره هنرمندان و خالقان این آثار را نیز به تصویر درآورده است. به نظر می‌رسد میرجعفری نیز در این مجموعه به‌گونه‌ای به ارتباط هنرمند و اثر هنری پرداخته است و آنها را به هیچ وجه جدا از هم نمی‌داند، بلکه عقیده دارد که هر اثر پس از خلق شدن با پدیدآورندۀ آن یکی می‌شوند و در حقیقت بخشی از آن می‌شوند.
نمایشگاه آثار مرضیه میرجفری با عنوان «من و پیپ آقای شارل» تا 31 تیر در گالری آس ادامه دارد. گالری آس در خیابان شریعتی، بالاتر از پل رومی، جنب بانک پاسارگاد قرار دارد.
