سرنوشت لنگه کفش دزدیده شده مجسمه تناولی / بازتاب ایران آرت در بی بی سی، ایندیپندنت و رادیو فردا تا ایسنا و همشهری و صبا
ایران آرت خوشحال است خبر اختصاصی اش درباره دزدیده شده بخشی از مجسمه حدودن ۴۵ ساله پرویز تناولی در پارک شفق چنین بازتاب بین المللی یافت اما جالب اینجاست که بی بی سی و ایندیپندنت و ...خارج کشور نام ایران آرت را به عنوان منبع ذکر کردند اما رسانه های داخلی که همیشه شعار رعایت حق مولف و تصویب قانون کپی رایت می دهند ، به سادگی نام ایران آرت را حذف کردند. گلایه ای نیست اما اگر رسانه ها خواهان اجرای چنین آرزویی هستند باید از خود شروع کنند.
ایران آرت: یازدهم اسفند ایران آرت خبری منتشر کرد که کفش مجسمه پرویز تناولی در پارک شفق در منطقه یوسف آباد سرقت شده است. این خبر بازتاب وسیع بین المللی یافت.
نکته جالب اینکه بی بی سی و ایندیپندنت نام ایران آرت را به عنوان منبع خبر قید کردند، رادیو فردا به اشتباه منبع خبر را هنر امروز نوشته است و رسانه های معتبر داخلی مانند ایسنا و همشهری به کل منبع خبر را نادیده گرفتند.
اما جالب این است که خبرنگار صبا نوشته است برای پیگیری این موضوع با تندیس تناولی فرزند استاد پرویز تناولی تماس گرفته است و خانم تندیس گفته است: سازمان زیباسازی شهرداری تهران به محض انتشار این خبر آن را دیده و با ما تماس گرفته است.
برای ایران آرت، این بازتاب وسیع رسانه ای و تامین امنیت آثار هنری کفایت می کند اما بدیهی ست اگر رسانه های ایران چنان که شعار می دهند خواهان رعایت حق مولف و تصویب قانون کپی رایت هستند باید خود در این خصوص پیشگام باشند.
ایسنا چه نوشت؟
خبری مبنی بر دزدیده شدن کفش مجسمه پرویز تناولی در پارک شفق تهران منتشر شد که تصاویر منتشرشده از سوی شهروندان این خبر را تصدیق می‌کرد. ایسنا برای پیگیری این خبر با یکی از مسئولان سازمان زیباسازی شهر تهران تماس گرفت که در همین راستا توضیحاتی ارائه شد.
مجید قادری، معاون فرهنگی و هنری سازمان زیباسازی شهرداری تهران درباره جزییات ربوده شدن کفش مجسمه پرویز تناولی در پارک شفق تهران به خبرنگار تجسمی ایسنا گفت: «بله؛ ما مطلع شدیم که یک لنگه کفش از مجسمه آقای تناولی در پارک شفق ربوده شده است. بلافاصله با خانواده این هنرمند تماس گرفتیم که هنرمندی را معرفی کنند که ان شاءالله مرمت اثر شروع شود و به حالت قبلش برگردد. با توجه به اتفاقی که افتاده و اثر، اثر ارزشمندی است، ما هم به فوریت به دنبال مرمت آن هستیم.»
او در پاسخ به این سوال که آیا ربوده شدن کفشِ مجسمه، بهانه‌ای برای توجه به ضرورت مرمت آن شده است؟ گفت: «مرمت آثار با توجه به حجم و تعداد زیاد آثار، همیشه در زمره برنامه‌های متناوب سازمان زیباسازی شهرداری تهران قرار دارد. مرمت این اثر هم فوریت نداشته اما در برنامه ما بوده است و این امر هم ارتباطی با موضوع سرقت ندارد.»
او ادامه داد: «این یک موضوع جدایی است که ما سالانه آثارمان را اولویت‌بندی می‌کنیم. آثار را سرکشی و مرمت می‌کنیم و رنگ و کارهای مختلفی که نیاز باشد، انجام می‌شود. درباره این اثر هم باتوجه به اولویتی که داشته، در فهرست مرمت قرار داشته است.»
قادری در پایان درباره ضرورت محافظت بیشتر از آثاری ارزشمند شهری، خاطرنشان کرد: «نگهداری این آثار بر عهده سازمان زیباسازی نیست. ما وظیفه نصب این آثار در سطح شهر را بر عهده داریم. چون داخل پارک بوده مسئولیت حفظ و نگهداری آن برعهده سازمان زیباسازی شهر تهران نبوده است.»
بر اساس این گزارش ایسنا، در سطحی دیگر نزدیکان تناولی نیز در گفت‌وگویی با رسانه ها روایتی مشابه آنچه مسئول زیباسازی شهر تهران اظهار کرده، داشته‌اند. تندیس تناولی، فرزند پرویز تناولی در این رابطه چنین گفته است: «پس از انتشار این خبر، از سوی سازمان زیباسازی شهر تهران با من تماس گرفتند که قرار بگذاریم و ما کسی را به آنها معرفی کنیم تا مجددا این کفش سرقت‌شده را بسازند. پدر من اکنون کانادا هستند و باید امشب با ایشان صحبت کنم تا کسی را معرفی کنند که این قطعه مجسمه را مجدد طراحی کند و بسازد.»
به گزارش ایسنا، مجسمه پرویز تناولی در پارک شفق تهران درحالی قرار است توسط هنرمند پیشنهادی خود او مرمت شود که پیش از این اغلب آثار این هنرمند به دست خودش مرمت شده‌اند و حالا باید منتظر ماند و دید که او چه کسی را نماینده شایسته برای مرمت مجسمه خود می‌داند؟
صبا چه نوشت ؟
اولین رسانه داخلی که خبر ایران آرت را پیگیری کرد ، رسانه اینترنتی صبا بود.
صبا، صبح امروز چهارشنبه ۱۱ اسفندماه خبری در شبکه‌های مجازی پخش مبنی بر اینکه کفش مجسمه برنز استاد پرویز تناولی در پارک شفق تهران دزدیده شده است.
خبرنگار صبا برای پیگیری این موضوع با تندیس تناولی فرزند استاد پرویز تناولی تماسی تلفنی داشت که او درباره این موضوع اظهار کرد: پس از انتشار این خبر، از سوی سازمان زیباسازی شهر تهران با من تماس گرفتند که قرار بگذاریم و ما کسی را به آنها معرفی کنیم تا مجددا این کفش سرقت‌شده را بسازند.
او ادامه داد: پدر من اکنون کانادا هستند و باید امشب با ایشان صحبت کنم تا کسی را معرفی کنند که این قطعه مجسمه را مجدد طراحی کند و بسازد.
فرزند این هنرمند درباره ایجاد امنیت برای این مجسمه‌ها توضیح داد: قرار است روی امنیت این مجسمه هم کار کنند تا دوباره سرقت نشود. البته حصار کشدن دور مجسمه سخت است اما شاید جی‌پی‌اس یا آلارمی درون آن کار بگذارند.
تناولی در پایان با یادآوری تندیس سرقت شده دروازه دولت اصفهان خاطرنشان کرد: تندیس تقدیس اصفهان یک اثر بسیار قدیمی و مهم است که سال گذشته سرو و قلب وسط آن را دزدیدند. ما سال گذشته این اثر را تعمیر کردیم اما همچنان دنبال پول تعمیر این اثر از شهرداری اصفهان هستیم و سه هفته بعد از تعمیر این اثر دوباره دزدیده شد و دیگر هم پیدا نشد. اکنون هم بودجه ندارند که این مجسمه را تکمیل کنند و همین طور ناقص مانده است.
تاریخچه مجسمه استاد تناولی که در پارک شفق قرار دارد اینگونه است که به درخواست کامران دیبا طراح پارک شفق، ۶ مجسمه از افراد معمولی توسط استاد پرویز تناولی برای پارک شفق و فرهنگسرای نیاوران ساخته شد.
همشهری چه نوشت؟
یاور یگانه در همشهری نوشت: از ماجرای سرقت مجسمه‌های تهران بیش از 10سال می‌گذرد. سال1389 بود که طی مدت کوتاهی تعدادی از مجسمه‌ها و سردیس‌های نصب‌شده در مناطق مختلف تهران به سرقت رفتند. هرگز نه سرنخی از عاملان این سرقت‌ها به‌دست آمد و نه خود مجسمه‌ها پیدا شدند و نه انگیزه واقعی این سرقت‌ها معلوم شد.
از آن تاریخ به بعد هر گاه خبر تخریب یا سرقت مجسمه‌ای می‌رسید، رسانه‌ها گردوخاک این پرونده را می‌گرفتند و دوباره آن را مفتوح می‌کردند و درصدد یافتن ارتباط میان سرقت یا تخریب تازه با آن پرونده قدیمی برمی‌آمدند. این سرقت‌ها در زمانی انجام شدند که اغلب گوشی‌های همراه دارای دوربین بودند، اما هرگز تصویر یا ویدئویی از این سرقت‌ها منتشر نشد و همین موضوع تا اندازه‌ای می‌تواند بیان‌کننده مهارت سارقان یا مشکوک نبودن آنها در نظر عابران باشد. روز پنجشنبه خبر رسید که باز تکه‌ای از یکی از مجسمه‌های تهران به سرقت رفته و لنگه‌کفش متعلق به مجسمه مرد برنزی نشسته در پارک شفق دزدیده شده است.
ترمیم مجسمه
مرد برنزی پارک شفق مجسمه فرد شاخصی نیست و فردی عادی را به یاد می‌آورد که برای هواخوری و گشت‌وگذار به پارک آمده و روی سکویی نشسته و برای اینکه کمی راحت باشد، کفش راستش را از پا درآورده و به فکر فرورفته است. انگار این مرد برنزی چنان در افکار خود غرق شده بوده که هیچ متوجه نشده لنگه‌کفشش را برداشته‌اند و برده‌اند. همانطور که سال‌هاست مسئولان متوجه نمی‌شوند چرا مجسمه‌های تهران غیب می‌شوند و نمی‌توانند عاملان این سرقت‌ها را پیدا کنند. با سرقت این کفش بحث ترمیم این مجسمه به میان آمده است.
مجید قادری، معاون فرهنگی و هنری سازمان زیباسازی شهرداری تهران درباره جزئیات ربوده شدن کفش مجسمه پرویز تناولی در پارک شفق تهران به ایسنا گفت: «ما مطلع شدیم که یک لنگه کفش از مجسمه آقای تناولی در پارک شفق ربوده شده است. بلافاصله با خانواده این هنرمند تماس گرفتیم که هنرمندی را معرفی کنند که ان شاءالله مرمت اثر شروع شود و به حالت قبلش برگردد. با توجه به اتفاقی که افتاده و اثر، اثر ارزشمندی است، ما هم به فوریت به‌دنبال مرمت آن هستیم.»
او در پاسخ به این سؤال که آیا ربوده شدن کفشِ مجسمه، بهانه‌ای برای توجه به ضرورت مرمت آن شده، گفت: «مرمت آثار با توجه به حجم و تعداد زیاد آثار، همیشه در زمره برنامه‌های متناوب سازمان زیباسازی شهرداری تهران قرار دارد. مرمت این اثر هم فوریت نداشته اما در برنامه ما بوده است و این امر هم ارتباطی با موضوع سرقت ندارد. این یک موضوع جدایی است که ما سالانه آثارمان را اولویت‌بندی می‌کنیم. آثار را سرکشی و مرمت می‌کنیم و رنگ و کارهای مختلفی که نیاز باشد، انجام می‌شود. درباره این اثر هم با توجه به اولویتی که داشته، در فهرست مرمت قرار داشته است.»
معرفی نماینده
محافظت از مجسمه‌هایی که سال‌هاست در معرض سرقت قرار دارند و هر بار که از جای سابق‌شان غیب‌شان می‌زند، خاطره‌های فراوانی هم همراه‌شان ناپدید می‌شوند، برعهده کیست؟ قادری در این‌باره گفت: «نگهداری این آثار برعهده سازمان زیباسازی نیست. ما وظیفه نصب این آثار در سطح شهر را برعهده داریم. چون داخل پارک بوده مسئولیت حفظ و نگهداری آن برعهده سازمان زیباسازی شهر تهران نبوده است.» لنگه‌کفش این مجسمه را می‌شود ترمیم کرد؛ هرچند لنگه‌کفش جدید قدمت لنگه‌کفش دزدیده‌شده را ندارد، اما حداقل به کلیت این مجسمه لطمه نمی‌خورد و جای خالی آن لنگه‌کفش مثل زخمی سر باز، چشم رهگذران را نمی‌آزارد. تندیس تناولی، فرزند پرویز تناولی درباره ترمیم این مجسمه گفته است: «پس از انتشار این خبر، از سوی سازمان زیباسازی شهر تهران با من تماس گرفتند که قرار بگذاریم و ما کسی را به آنها معرفی کنیم تا مجددا این کفش سرقت‌شده را بسازند. پدر من اکنون کانادا هستند و باید با ایشان صحبت کنم تا کسی را معرفی کنند که این قطعه مجسمه را مجدد طراحی کند و بسازد.»
مجسمه‌ساز مورد علاقه سارقان
۱۴بهمن‌ماه سال1398 نیز، سرو میانی تندیس «تقدیس» اثر پرویز تناولی در اصفهان به سرقت رفت و در نهایت با پیگیری شهرداری و عوامل انتظامی، علاوه‌بر شناسایی و دستگیری سارقان، بخش ربوده‌شده نیز پیدا شد. اواخر بهمن سال1399 این اثر پس از مرمت شدن دوباره در معرض دید عموم قرار گرفت. پیش‌تر نیز تناولی درباره یکی دیگر از آثارش یعنی مجسمه کودکان در حال بازی در پارک دانشجو گفته بود که این مجسمه‌ها 7عدد بودند که فقط ۳تای آنها باقی مانده است. سرقت لنگه‌کفش مجسمه مرد برنزی پارک شفق را باید سرقتی هنری به قصد انتفاع مالی دانست یا سرقتی از سر غم نان؟ نمی‌توان منکر شد که با سخت‌ترشدن معاش گاه جرم‌ها و بزه‌هایی در جامعه گسترش می‌یابد که در شرایط عادی کمتر رخ می‌دهند. شاید سارقان لنگه‌کفش تناولی دزدانی حرفه‌ای باشند که از ارزش کارهای او مطلعند و شاید مجرمانی باشند که چیزی از هنر ندانند و لنگه‌کفش را به شکل ضایعات بفروشند و خرج چند روز خود را درآورند. در این میان، مرد برنزی در شب عید مثل خیلی‌ها بی‌کفش شد، هرچند احتمالا پابرهنگی‌اش خیلی طول نمی‌کشد.
