واکنش متفاوت روزنامه‌های ایران به خرس طلایی رسول‌اف/ افتخارآفرینی یا جایزه سیاسی؟
اهدای خرس طلایی جشنواره فیلم برلین به "شیطان وجود ندارد" به کارگردانی محمد رسول‌اف با واکنش متفاوت روزنامه‌های کشور مواجه شد.
ایران آرت: شنبه شب در اختتامیه هفتادمین جشنواره فیلم برلین مهمترین جایزه این جشنواره یعنی خرس طلایی بهترین فیلم به "شیطان وجود ندارد" به کارگردانی محمد رسول‌اف اهدا شد. رسول‌اف به علت ممنوعیت خروج از کشور نتوانست در برلین حاضر شود و جایزه خرس طلایی را باران رسول‌اف به نیابت از پدرش دریافت کرد.
به گزارش ایران‌آرت، به دلیل آنکه اختتامیه جشنواره فیلم برلین در شامگاه روز شنبه برگزار شد روزنامه‌های کشور موفق نشدند در شماره روز یکشنبه خود به این رویداد بپردازد، اما روز دوشنبه اکثر روزنامه‌های کثیرالانتشار به اهدای خرس طلایی برلین به فیلمی از ایران واکنش نشان دادند؛ واکنش‌هایی که البته متفاوت است، برخی از روزنامه‌ها کسب این جایزه را یک افتخار دیگر برای سینمای ایران می‌دانند و برخی از جمله کیهان و فرهیختگان جایره فیلم رسول‌اف را یک جایزه سیاسی قلمداد می‌کنند.
سومین خرس طلایی برای ایران
روزنامه همشهری در این‌باره نوشته است: "فیلم "شیطان وجود ندارد" به کارگردانی محمد رسول‌اف، برنده جایزه خرس طلایی هفتادمین جشنواره فیلم برلین شد. این سومین فیلم ایرانی است که برنده جایزه خرس طلایی برلین می‌شود، پیش‌تر به‌ترتیب در سال‌های 2010و 2015 فیلم‌های "جدایی نادر از سیمین" به کارگردانی اصغر فرهادی و "تاکسی" به کارگردانی جعفر پناهی برنده جایزه خرس طلایی جشنواره برلیناله شده بودند. رسول‌اف که در مراسم اهدای جایزه حضور نداشت، در بیانیه‌ای بابت اینکه نتوانسته در برلین حضور داشته باشد تا در کنار تماشاگران فیلم شیطان وجود ندارد را ببیند، عذرخواهی کرد."
جایزه سزاوارانه برای "شیطان وجود ندارد"
روزنامه شهروند فیلم "شیطان وجود ندارد" را سزاوار خرس طلایی برلین دانسته و نوشته است: "شیطان وجود ندارد" بعد از نمایش رسمی فیلم در آخرین روز فستیوال موجب ستایش همزمان اغلب نشریات معتبر سینمایی شد و همگان بر این موضوع تأکید کردند به‌رغم اینکه ممنوع‌الخروجی محمد رسول‌اف و حضور نیافتنش در برلین در توجه رسانه‌ای و تبلیغاتی به فیلمش موثر بوده، اما جایزه خرس طلایی هفتادمین جشنواره فیلم برلین نه به خاطر این تبلیغات، که سزاوارانه و با نگاه به ارزش‌های سینمایی فیلم جدید کارگردان ایرانی به او تعلق گرفته است.
خرس طلایی برای فیلمساز ممنوع‌الخروج
روزنامه اعتماد خبر جایزه "شیطان وجود ندارد" را خیلی کوتاه و بدون تحلیل مخابره کرده است: " محمد رسول‌اف، کارگردان ایرانی ممنوع‌الخروجی که مجوز ساخت "شیطان وجود ندارد" را هم از وزارت ارشاد نگرفته بود، برترین جایزه هفتادمین دوره جشنواره فیلم برلین را دریافت کرد. فیلم چهار داستان مجزا را درباره مجازات اعدام را از نگاه کسانی که اعدام می‌شوند و خانواده‌های قربانیان روایت می‌کند." روزنامه مردم‌سالاری نیز تصویری از بازیگران فیلم را در صفحه اصلی روزنامه چاپ کرده و در صفحه فرهنگی خود به این اتفاق پرداخته است. آفتاب یزد نیز نوشت: "خرس طلایی هفتادمین جشنواره برلین به فیلم ایرانی "شیطان وجود ندارد" به کارگردانی محمد رسول اف تعلق گرفت. این فیلم روز شنبه دو جایزه جنبی این جشنواره، منتقدین کلیسایی و گیلد را نیز دریافت کرده بود."
برلیناله ضد ایرانی است؟
اما کیهان از جمله روزنامه‌هایی است که اهدای جایزه به "شیطان وجود ندارد" را سیاسی می‌داند. این روزنامه نوشته: "رسول‌اف در میان مردم ایران چندان شناخته شده نیست و تنها جشنواره‌های خارجی به‌دلیل سیاه‌نمایی‌هایش علیه ایران او را به خوبی می‌شناسند". این روزنامه در ادامه نوشته است: "نکته مهم سیاست‌گذاری ضدایرانی جشنواره برلین است؛ جشنواره‌ای که مدیر سابق آن سال گذشته در نشست خبری پس از برگزاری، به صراحت بر سیاسی بودن آن صحه گذاشت و گفت که برلیناله، یک جشنواره سیاسی است. مدیر جدید این جشنواره نیز به‌طور روشن، با سیاستی ضدایرانی و با هدف دخالت و تأثیرگذاری بر سینمای ایران کار خودش را آغاز کرد و امسال به فیلمی که غیرقانونی در ایران ساخته شده بود، بدون توجه به ارزش‌های هنری، جایزه دادند.
اما نکته مهم، حمایت و تشویق برخی از مراکز، ازجمله خانه سینما از این فیلم و کارگردانش است."
شش فیلم که هیچ‌کدام اکران نشدند
روزنامه فرهیختگان نیز با اشاره به اینکه جایزه فیلم رسول‌اف یک جایزه سیاسی بوده است، نوشته: فیلم "شری وجود ندارد" ساخته محمد رسول‌اف برنده خرس طلایی هفتادمین جشنواره بین‌المللی فیلم برلین شد. محمد رسول‌اف برادر رئیس بانک‌های کشاورزی، تات (آینده) و اقتصادنوین است و فیلمساز شدنش مستقیما به همین قضیه ربط دارد. تنها در یک ساختار سینمایی معیوب است که یک نفر می‌تواند 6 فیلم بسازد و بی‌اینکه هیچ‌کدام‌شان اکران شوند، به شهرت برسد. در یک ساختار سالم ابتدا پرسیده خواهد شد چطور وقتی فیلم اول یک نفر اکران نشد یا مخاطبی پیدا نکرد، امکان ساخت اثر بعدی را پیدا کرده و سوال مهم‌تر اینکه اصلا چطور وقتی هیچ فیلمی از یک کارگردان اکران نشده، او شهرت پیدا می‌کند؟
برخورد سیاسی برلین با فیلم‌های خارجی
روزنامه هفت صبح نیز نوشته است: فیلم قبلی این کارگردان با نام "لِرد" سال ۹۵ هم مورد توجه جشنواره کن آن سال قرار گرفت و موفق به کسب جایزه بخش فرعی نوعی نگاه این فستیوال فرانسوی شد. حالا هشتمین فیلم این کارگردان که در داخل کشور نام و نشانی از او نیست و از سال ۸۰ و آغاز فیلمسازی‌اش، هیچ فیلم مورد توجهی را در ایران اکران نکرده است، برنده خرس طلای برلین شده است. جشنواره‌ای که به تصریح مدیران جدیدش حتی تغییرات کادر مدیریتی پس از ۱۸ سال هم نمی‌تواند به وجهه سیاسی آن لطمه‌ای بزند و این قدیمی‌ترین فستیوال سینمایی اروپایی، با قوت به مشی سیاسی خود خصوصا در برخورد با فیلم‌های خارجی ادامه خواهد داد.
