گفت‌وگوی منتشر نشده از نویسنده‌ای که رفت / دولت‌آبادی می‌خواست شبیه مارکز شود
فیروز زنوزی جلالی گفت: دولت‌آبادی و گلشیری می‌خواستند شبیه مارکز و کارور باشند.
ایران آرت: فیروز زنوزی جلالی جزو معدود نویسندگان و منتقدان پس از انقلاب است که در ادبیات معاصرمان سال‌ها بدون افت و خیز حضوری جدی داشت.
به گزارش ایران آرت، زنوری اردیبهشت 96 بعد از دو سال درگیری با بیماری سرطان درگذشت و این روزها سالگرد درگذشت این نویسنده مطرح کشورمان است. متن زیر بخشی از گفت‌وگوی منتشر نشده بلند جام جم با موضوع نماد پردازی در آثار داستانی بعد از انقلاب است که در زمان حیات او تهیه شده و به مناسبت اولین سالگرد درگذشتش منتشر می‌شود.
** بعد از انقلاب دو ژانر بسیار جدی وارد عرصه ادبیات داستانی ما شد. یکی ادبیات دفاع مقدس است و دیگری ادبیات مذهبی. به نظر من ادبیات انقلاب در ادبیات جنگ حل شد. چون بلافاصله بعد از انقلاب، جنگ شروع شد و خودبه‌خود در سایه قرار گرفت.
** ما در زمینه ادبیات نمادین خیلی فقیر هستیم. کمتر اثری را این طور هوشمندانه دیدم که لایه‌های زیرین و زیرپوستی داشته باشد.
** در ادبیات داستانی من اسم این را گذاشته ام، دغدغه شبیه دیگری شدن؛ مثلا نویسنده‌ای که کلیدر را نوشته با آن قدرت، مهارت، زیرساخت‌ها و شخصیت‌پردازی و شیوایی قابل ستایش نویسنده‌اش، وقتی می‌خواهد مارکز شود «روزگار سپری شده مردم سالخورده» را می‌نویسد. من می‌گویم چرا؟ یا بگذارید شفاف‌تر بگویم گلشیری می‌خواست شبیه کارور باشد و خیلی نویسندگان امروز می‌خواهند شبیه کارور بنویسند.
** بگذارید بگویم در یک جهان‌بینی غلط می‌خواهیم شبیه سلینجر شویم. شبیه «نقاش خیابان 14» بنویسیم، شبیه «ناطور دشت» بنویسیم. این طوری است که چون به دیگران نگاه می‌کنیم از خودمان تهی می‌شویم. یعنی آن‌قدر در شبیه‌به‌دیگری‌شدن اغراق می‌کنیم که فراموش مان می‌شود مارکز اگر توانست در زمانی که فکر می‌کردند رمان مرده است، یک اثر درخور به نام صدسال تنهایی خلق کند به خاطر این بوده که به اصالت‌های خودش برگشته است.
** در بسیاری از داستان‌هایی که اتفاقا خوب هم نوشته می‌شوند اگر اسم شخصیت‌ها را عوض کنید و به جای علی بگذارید جورج، فکر می‌کنید ترجمه است. واقعا از خودمان دور شدیم و رنگ و لعاب ایرانی را از آثارمان زدوده ایم. در ادبیات دفاع مقدس هم چنین اتفاقی افتاده، یعنی گاهی آن‌قدر دغدغه شبیه دیگری شدن داریم که هویت اثر را فراموش می‌کنیم و این ناشی از فرم زدگی بیش از حد است.
