مرغِ عاشق، طرب‌انگیز بُوَد آوازش / به یاد بانو فاطمه صمدی طاری

مظلومیت صفت بارز شخصیت مهربان و متواضع فاطمه صمدی طاری بود.

ایران آرت:  سمیه رمضان‌ماهی:  درگذشت فاطمه صمدی طاری، هنرمند سوپرانوی گروه کُر، در روزگاری که به واسطه پاندمی کرونا اخبار مرگ عزیزان و بزرگان هنر و ادب مدام به گوش می‌رسد، رنگ و بویی دیگر داشت؛ شاید برای آنکه مظلومیت او صفت بارز شخصیت مهربان و متواضعش بود.

فاطمه صمدی طاری در 14 اردیبهشت 1353 در تهران به دنیا آمد. در طول زندگی کوتاهش، در سال 1383 متاسفانه درگیر بیماری شد که پیروزمندانه بر بیماری غلبه کرد و سلامتی کامل خود را بازیافت، او همواره مبارز و پر روحیه و سرشار از حس زندگی بود، اما در سه سال آخر حیات خود، مجدد با بیماری درگیر شد و متاسفانه در ظهر روز یکشنبه 6 تیرماه 1400، به واسطه ی خطاهای پزشکی و نه به واسطه بیماری، آفتاب عمرش غروب کرد. شهرتش هم‌پایه مهربانی، آرامش، متانت و دانشش نبود و بر خلاف بسیاری از هنرمندنماهای این روزگار، هنرمندی بود بی‌حاشیه که هنر را نه برای شهرت بلکه صرفاً برای عشق به هنر دنبال نمود. 

کارهایی در زندگی هست که انجامشان دلیلی فراتر از تأمین معاش و یا داشتن شغل را می‌طلبد. آموختن و فعالیت موسیقی و آواز از آن جمله کارهاست؛ آن هم در جامعه امروز ما که فعالیت زنان در این حوزه، به واسطه شرایط خاص اجتماعی، بیش از هر روزگار دیگری سخت، مهجور و بغرنج شده است. پیگیری چنین هنری تنها از عشق می‌جوشد و بس و به قول حافظ «لطیفه‌ای است نهایی که عشق از او خیزد».

او که تحصیلاتش را در رشته زبان و ادبیات انگلیسی تا مقطع کارشناسی ارشد ادامه داده بود، موسیقی را به صورت خودجوش دنبال کرد. در واقع زندگی حرفه‌ای صمدی دو بُعد داشت: یکی فعالیت در عرصه موسیقی به عنوان خواننده سوپرانو در گروه‌های کُر و دیگری مدرسی زبان انگلیسی در دانشگاه ها؛ دو جنبه‌ای که هر دو از عشق نشأت می‌گیرند و بدون داشتن انگیزه‌ای عاشقانه استمرار نمی‌یابند. یکی در آواز و صدای خوش ماندگار می‌شود و دیگری در شوق آموزش دادن به دیگری. 

صمدی شوق به موسیقی را به واسطه شرکت در کلاسهای بانوی آواز ایران، خانم پری زنگنه از حدود سال  1376 آغاز کرد و در آبانماه سال 1380 اولین اجرای آوازی خود را در گروه ایشان و در مراسم افتتاحیه سومین دوره بازیهای بانوان مسلمان تجربه نمود.

روح حساس و شوق ظریف او که در صدای خوش آوازش جاری می‌شد موجب گردید پله‌های ترقی را سریع‌تر طی نماید، پس در زمانی که هسته اولیه گروه کر شهر تهران به رهبری استاد مهدی قاسمی در سال 1378 در حال شکل گیری بود، او وارد گروه کر آموزشی فرهنگسرای بهمن شد و در طی شش ماه آموزش فشرده از میان صد نفر عضو شرکت کننده، موفق شد تا یکی از 40 نفر برگزیده گردد و به عضویت رسمی گروه کر فرهنگسرای بهمن درآمد که از آن پس شروع به تمرینات حرفه ای قطعات نمودند. 

وی در نخستین کنسرت عمومی این گروه که در دیماه 1379 (در کمتر از یکسال از زمان شروع آموزش آنها) با اجرای 17 قطعه از آرکادل تا گرشوین و همچنین قطعات محلی ایرانی در فرهنگسرای بهمن به روی صحنه رفت،  به عنوان یکی از خوانندگان سوپرانوی گروه،  شرکت داشت.  این اجرای حرفه ای که کاملا فراتر از سطح انتظارات رایج از یک گروه تازه تاسیس بود، در آن زمان موفق شد تحسین بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران موسیقی ایران را برانگیزد 

صمدی ادامه فعالیت حرفه‌ای خود را با عضویت در گروه کر فرهنگسرای ارسباران پی گرفت. این گروه که تا سال 1384 به رهبری استادان مهدی قاسمی و بابک اقدسی فعالیت می‌کرد، توانست در طی چهار سال فعالیتِ مستمر، کنسرتهای متعددی را اجرا کند که از جمله مهمترین آنها و تنها در طول سال 1384 می‌توان به کنسرت فرهنگسرای ارسباران در فروردین سال 1384 و جشنواره موسیقی فجر و جشنواره سرود محلی اشاره نمود.

به واسطه سفر استاد بابک اقدسی به اتریش، رهبری این گروه به استاد و هنرمند نام‌آور ایرانی سرژیک میرزائیان سپرده شد و فعالیت گروه، گسترش یافت و اجراهای متفاوتی در جشنواره های فرهنگی و هنری برج میلاد، حرکت ، صداو سیما و فرهنگسرای ارسباران، نیاوران و سالن رودکی و تالار وحدت را برگزار نمودند.

 برخی از مهم‌ترین فعالیتهای فاطمه صمدی طاری در گروه موسیقی کر ارسباران که به عنوان یکی از خوانندگان سوپرانوی گروه در آنها حضور داشت عبارتند از :

• کنسرت گروه کر موسیقی کلاسیک، ، در فرهنگسرای ارسباران، اسفند ماه 1387

• کنسرت گروه کر با اجرای موسیقی کلاسیک و قطعاتی از باخ، بتهون، موتزارت و شوبرت، در فرهنگسرای ارسباران ،خردادماه  سال 1389

• کنسرت گروه کر،  فرهنگسرای ارسباران، سال 1390.

• اجرای گروه کر در تالار رودکی ،آبانماه  سال 1390.

• کنسرت گروه کر ،اجرای موسیقی کلاسیک و محلی، فرهنگسرای ارسباران،  مهرماه 1391 

• اجرای گروه کر فرهنگسرای ارسباران برای سالگرد نسل‌کشی ارامنه در سالن خیریه ارامنه ایران، اردیبهشت ماه 1391 .

• اجرای گروه کر فرهنگسرای ارسباران ، در رویداد افتتاحیه تهران گشت در کاخ مجموعه سعادت آباد ،مهرماه 1392.

• کنسرت  گروه کر ،فرهنگسرای ارسباران در اسفند سال 1393.

• کنسرت گروه کر با همراهی ارکستر زهی با اجرای آثاری از موسیقی کلاسیک و ارمنی و آثاری از موتزارت، باخ، فوسی، لئون کاوالو، کاریسیمی و چیارا، در فرهنگسرای ارسباران ، سال 1394.

• کنسرت گروه کر با همراهی ارکستر مجلسی در فرهنگسرای ارسباران ،سال 1395.

• کنسرت بزرگ ارکستر رایان، به رهبری مسعود مقدم ، با اجرای آثار فاخر ایرانی درحوزه هنری تالار اندیشه در سال .1395 

• کنسرت گروه کر با همراه ارکستر زهی با اجرای قطعات کلاسیک، ایرانی و آهنگهای قدیمی و اجرای آثاری از موتزارت، هندل، باغچه بان و میرزاییان، در تالار وحدت، سال .1396

فاطمه صمدی طاری بجز موسیقی، عشق دیگری نیز داشت که گویای روحیه جستجوگر او نیز هست؛ چیزی که شاید کمتر درباره‌اش صحبت کرد، اما می‌تواند وجه پنهانی از تجربه زیسته‌ی او را آشکار سازد؛ او انسانی بود عاشق سفر و جهانگردی، اما دیدگاهش نسبت به این زمینه از زندگی، هیچگاه صرفاً توریستی نبود بلکه در این علاقه، کیفیتی هنرمندانه را نیز جستجو می کرد. از این رو با پشتکاری ستودنی موفق شد دوره‌های سخت لیدری را پشت سر بگذارد و موفق به کسب مدرک  تورلیدری بین المللی موسسه آتالند شود ، به همین دلیل اشرافی کامل و بی‌نظیر بر تاریخ هنر ایران و جهان خصوصاً معماری، ابنیه تاریخی، آدب و رسوم داشت و سرگذشت آثار محفوظ در موزه های دنیا را خوب می‌دانست، امری که به واسطه تسلطش بر زبان انگلیسی آکادمیک، دقتی دوچندان می‌یافت.

تمامی این موارد، زندگی این هنرمند نازنین و مهربان را سرشار از حس بودن و زندگی می‌کرد. او سرشار از زندگی زیست، عاشقانه آموخت، بی‌منت و از سر مهر آموزش داد، متین و موقر به تلاشی بی‌وقفه برای وسیع و عمیق کردن زندگیش کوشید، در میدان عمل با شخصیتی ستیزنده و چالش‌پذیر به پیش رفت و زندگیش را معنا بخشید؛ معنایی که ارزش به یاد ماندن را دارد.

به قول شاملو «گاه مُردگان بسیار بیشتر از زندگان قدرت خواهند داشت» و هنرمند و هنرمندی در این جرگه است. 

روحش آرام و در صلح ابدی باد.