مهدی قربانپور: دستمزد بازیگر پایتخت ۳۰ میلیارد تومان فیلم مستند مهجورتر از همیشه / بیعدالتی تلویزیون، ناتوانی مرکز گسترش

در شرایطی که بنیاد سینمایی فارابی با منابع مالی خوب امکان تولید سالیانه چند پروژه الف ویژه را دارد، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی با منابع حداقلی حتی امکان رسیدن به شرایطی نزدیک به فارابی را هم ندارد.
ایران آرت: مهدی قربان پور فیلمساز شناخته شده : این اقدام آشنایی برای همه صنوف است که ابتدای هر سال دستمزدهای اعضای خود را اعلام میکنند. نفس این اتفاق خوب است.
قطعا همه اقدامات که صنف رقم میزند میتواند آغازگر یک جریانسازی باشد. صنوف باید از نهادهای دولتی و متولیان امر برای بهبود شرایط و حذف بیعدالتی و اصلاح اوضاع مطالبه کنند و پیگیر آن باشند. هرچند این حرکت در کوتاهمدت به نتیجه نخواهد رسید و نیاز به فرصت میان یا بلندمدت برای نتیجهبخشی دارد.
انجمن باید به اعضای خود چنین امکانی را بدهد تا از شرایط قابل اعتنایی برخوردار شوند. گرچه اعداد اعلامی در مقایسه با سینمای داستانی، به تناسب وقت و زمانی که در سینمای مستند برای تولید یک اثر نیاز هست، بالا نیست.
امیدوارم که مراکز فرهنگی و هنری شرایط تحقق این اتفاق را فراهم کنند. همه اقدامات که انجام میشود باید به تغییر نگرش کلان منجر شود. همانطور که تولید سریالهای تلویزیونی هنوز باعث جذب مخاطب به تلویزیون میشوند و منابع مالی فراهم میکنند، به تولیدات مستند نیز باید با چنین رویکردی توجه شود.
خاستگاه اصلی مستند تلویزیون است، اما بیعدالتی موجود در تلویزیون باعث شده که مستندسازان مجبور باشند با رقمهای غیرواقعی و اندک دست به تولید بزنند درحالی که کارگردان داستانی، برای تولید یک سریال ۱۲ قسمتی با حداقل دستمزدی بین ۸۰۰ تا یک میلیارد تومان دریافت میکند. پیش از هر چیز تلویزیون باید در یک تغییر ظرفیت مستند را دچار فاصله معناداری کند.
مخاطب در طول سالیان گذشته نشان داده، به تناسب فضایی که برای نمایش مستند در اختیارش قرار میگیرد به این ژانر بیعلاقه نیست. در شرایطی که هیچگاه هیچ مستندی در ساعت پیک مخاطبی تلویزیون پخش نمیشود، سهم مستند در سیما بسیار کمتر از قابلیت آن است اما اقبال همواره وجود داشته است.
حتی شبکه مستند که قرار بود این جای خالی را پر کند نیز موفق نبود. بودجه کلی این شبکه در طول سال ۳۰ میلیارد تومان است در شرایطی که فقط دستمزد یکی از بازیگران «پایتخت» ۳۰ میلیارد تومان بوده است!
در شرایطی که بنیاد سینمایی فارابی با منابع مالی خوب امکان تولید سالیانه چند پروژه الف ویژه را دارد، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی با منابع حداقلی حتی امکان رسیدن به شرایطی نزدیک به فارابی را هم ندارد.
مرکز گسترش نه بودجه قابل اعتنایی برای تولیدات در اختیار دارد و نه برای کسب منابع مالی اقدامات قابل توجهی میکند. شاید عجیب باشد اما حوزه علمیه از مرکز گسترش سینمای تجربی بودجه بیشتری دارد درحالی که سینمای مستند در ثبت تاریخ، جریانسازی و ایجاد تفکر قطعا تاثیر بیشتری بر فرهنگ هنری این جامعه میگذارد.
مرکز گسترش علاوه بر این حتی در پخش و اکران مستند نیز توانمندی ویژهای نشان نمیدهد و در حوزه اکران و حضور بینالمللی تولیدات مستند نیز بسیار ضعیف عمل میکند. واقعیت امر این است که تولیدات مستند درنهایت به آرشیو سپرده میشوند، در شرایطی که در کمترین حالت با نمایش در تلویزیون میتواند از مخاطبی ۵۰۰ هزارنفره یا یک میلیونی بهره ببرد.
در این مصوبه دستمزد کارگردانان باسابقه و کمسابقه یکسان به نظر میرسد درحالی که درواقع این تصمیمات برای حمایت از نسل جوان مستندساز است. بزرگان این سینما، مثل مهرداد اسکویی و کامران شیردل بخشی از اعتبار سینمای مستند هستند، آنها فارغ از این تصمیمات راه خود را دارند و نیازی به چنین مصوباتی ندارند.