پرتره‌های اندوهگینِ تا فراکتال‌های روی به اضمحلال / گالری‌گردی ایران آرت در 4 نمایشگاه
سارا ساسانی: در گالری‌گردی این هفته به گالری‌های Ag، اُ، طراحان آزاد و پروژه‌های آران پرداخته‌ایم.
ایران آرت: نمایشگاه عکس‌های مهدی رزاّق‌منش با عنوان "اشارات" در گالری Ag، نمایشگاه "هندسه کل" با عکس‌هایی از امیرحسین بی‌پروا در گالری اُ، نمایشگاه طراحی‌های نیلوفر کسبی با عنوان "تحدید" در گالری طراحان آزاد و نمایشگاه عکس‌های جان پِپِر با عنوان "کویرهای ناخالی" در گالری پروژه‌های آران، سوژه‌های این هفته گالری‌گردی هنرآنلاین هستند.
نشانه‌های آیینی
هر جامعه‌ای با توجه به فرهنگ خویش آیین‌ها و مناسکی دارد این آیین‌ها برآمده از اعتقادات و باورهای جامعه است و بر اثر تکرار در طول دوره‌های مختلف شکل می‌گیرد و دوام پیدا می‌کند. حادثه عاشورا و قیام امام حسین (ع) یکی از وقایع مهم و گسترده در جوامع اسلامی است. در کنار این واقعه و همراه با آن آیین‌های مختلفی بر اساس باورهای مختلف ایجاد شده و ادامه یافته است. تمام آیین‌های عاشورایی همراه با نشانه‌هایی مشترک و همگن هستند چنانچه کسانی که شاهد برگزاری آیین‌های عاشورایی بوده‌اند و یا در این زمینه مطالعه کرده‌اند این حادثه را با نشانه‌های آن می‌شناسند؛ نشانه‌هایی تصویری با رنگ‌هایی مشخص که در قالب سه رنگ اصلی سیاه- نشانۀ سوگ و عزا- سبز- نشانۀ اولیا- و رنگ قرمز- نشانه اشقیا- دسته‌بندی شده‌اند.
مهدی رزاّق‌منش در نمایشگاه اشارات، نشانه‌های تصویری ایّام عزاداری محرم را به تصویر کشیده است. او عکس‌هایی را بدون حضور انسان در قاب‌هایی به یک اندازه به تصویر کشیده است. تصاویری از نشانه‌ها و رنگ‌های عزاداری، تصاویری از نوشته‌ها و جملات عزاداری. نشانه‌هایی فارغ از شور و جوشش این ایّام، تصاویری حاوی نشانه‌هایی که همیشه آرام هستند و در خدمت هیجان یک حادثه، یک رخداد که هر سال تکرار می‌شود و یادآور یک روایت تراژیک است.
این عکس‌ها در قاب‌هایی ساده و با پاسپارتوی با رنگ تیره ارائه شده‌اند که شیوه ارائه این عکس‌ها با رنگ‌هایی ساده و تیره با فضای مناسبتی این نمایشگاه همگام شده است. نکته‌ای که به نظر می‌رسد نباید از آن غافل بود این است که هنرمند با به تصویر کشیدن نشانه‌های بصری یک رخداد، بی‌اینکه به محتوای آن توجهی داشته باشد موجب شده در مرز باریک گرافیک و عکاسی خود را به مخاطره بیندازد. رزاّق‌منش تا حدودی تنها از طرح‌های گرافیکی که قبلاً طراحی شده است عکاسی کرده است و این نوع پرداختن هنرمند عکاس را به اسکن طرح‌های گرافیکی و تایپوگرافی‌ها نزدیک می‌کند تا خلقی عکاسانه.
از سویی دیگر رزاّق‌منش در این مجموعه دست به یک تجربه در زمینه چاپ عکس‌هایش زده، او شیوه گام بیکرومات را در چاپ عکس‌هایش به کار گرفته است. این شیوه یکی از شیوه‌های چاپ در قرن نوزدهم است که در آن عکس بر روی بستر حساس شده توسط نور آفتاب چاپ شده و تصویری با کیفیت‌های نقاشانه به وجود می‌آورد.
نمایشگاه عکس‌های رزاّق‌منش با عنوان «اشارات» تا 11 آبان در گالری Ag دایر است. گالری Ag در خیابان کریم‌خان، خیابان عضدی جنوبی، پلاک 43 واقع است.
طبیعت جان می‌سپارد
در نمایشگاه عکس‌های «هندسه کل» اثر امیرحسین بی‌پروا اولین چیزی که نظر مخاطب را جلب می‌کند نحوه ارائه و نمایش آثار است. نمایشگاه مجموعه‌ای از عکس‌های طبیعت است که در قطع پاناروما و در یک- سوم پایین دیوار گالری نصب شده است. عکس‌هایی سیاه و سفید با ارائه‌ای ظریف و ساده و با چاپ‌هایی مورد توجه که طبیعت را به نمایش می‌گذارد.
بی‌پروا مجموعه‌اش را با واژۀ «فراکتال» معرفی می‌کند؛ « فراکتال از کلمۀ لاتین «فراکتوسم به معنی سنگ نامنظم، شکسته و خردشده گرفته شده. ... فراکتال‌ها به وسیله تکرار توسعه می‌یابند که به معنی تغییر مکرر آنهاست و این تکرارها پیوسته یا ناپیوسته ایجادکننده جهانی‌ست که ما را اینگونه که هست می‌نماید.» این عکس‌ها از نظمی صحبت می‌کنند که در طبیعت پس از بی‌نظمی نخستین به وجود می‌آید، چنانکه در روایات اساطیری ابتدا بی‌نظمی در طبیعت حاکم بوده است و جهانی که ما امروز می‌بینیم و در آن زیست می‌کنیم حاصل انتظام یافتن آن پس از بی‌نظمی بوده است.
بی‌پروا در نمایشگاه هندسه کل آثاری را از عرصه طبیعت به نمایش می‌گذارد که همچون عمارت‌هایی عظیم و با شکوه در پهنه زمین طبیعی خودنمایی می‌کنند. قطع انتخاب شده و جای قرارگیری آثار بر روی دیوار گالری نیز معنای ژانر عکاسی Land Scape (طبیعت) را قوّت بخشیده است.
در این نمایشگاه ویدئویی به نمایش درآمده است که گذر زمان و تغییر در طبیعت را با حرکت از نور به سمت تاریکی و برعکس از تاریکی به سوی روشنایی نشان می‌دهد، طبیعتی که از منظر بی‌پروا تکرارشونده و نظم‌پذیر است. اما نباید فراموش کرد که این تغییرات حادث شده بر طبیعت به سوی نظم مجدد با توجه به شرایط جوی حاکم بر جهان و گرم شدن روزافزون آن، نظم نوین در راستای اضمحلال و مرگ تدریجی طبیعت است، نابودی طبیعت که از شکوه و شوکت قامت طبیعت کاسته و بر فرو ریختن و نیستی آن افزوده است.
ما با طبیعتی مواجه هستیم که فراکتال‌های آن هر روز جان می‌سپارند و دچار افول موازی با تغییر شده‌اند. امیرحسین بی‌پروا طبیعت را و تغییرات موجود در آن را بسیار شکوهمند و زیبا دیده است اما با مواجه بی‌واسطه با آنچه که اکنون در جهان طبیعی در حال رخ دادن است کمتر می‌توان فرّ و شکوه همیشه نهفته در طبیعت را دید و از آن لذّت برد.
نمایشگاه «هندسه کل» اثر امیرحسین بی‌پروا تا 4 مهرماه در گالری اُ واقع در خیابان کریم‌خان، خیابان سنایی، خیابان (شاهین) خدری، پلاک 18 دایر است.
پرتره‌های اندوهگینِ محصور شده
«تحدید» عنوان نمایشگاه نیلوفر کسبی در گالری طراحان آزاد است. تحدید حکایت پرتره‌های اندوهگین محصور شده در کلان‌شهر است. نیلوفر کسبی در نمایشگاه جدید خود به طراحی از هنرجویانش در فضای شهر و هنرستان پرداخته است. این طراحی‌ها صورت‌هایی را ترسیم کرده‌اند که با نگاهی خیره، مضطرب و غمگین به طراح‌شان زل زده‌اند.
کسبی ماهرانه هاشور می‌زند و زبردستانه نورهایی را در میان یک اثر نگه می‌دارد. لکه‌های نوری که به چهره‌ها بُعد، شخصیت و تفکر می‌بخشند. کاراکترهای نهفته در این طراحی‌ها صاحب ذهن‌هایی آشفته و سرشار از سؤال و راه‌های نرفته هستند.
تحدید مجموعه‌ای از طراحی‌های نیلوفر کسبی است که بیشتر بر چهره‌هایی تمرکز دارد که در میان عناصر نامنظم و آشفته شهر گیر افتاده‌اند و راه مشخص و مسیری برای رهایی آنها در نظر گرفته نشده است. در میان طراحی‌ها برخی از آنها بسیار پرداخت شده و برخی کمتر، اما زمان صرف شده برای ساخت و ساز آن از مهارت به‌کار رفته برای ترسیم آنها نکاسته و در همه آثار مشهود است.
در مجموعه تحدید بر خلاف بیانیه نمایشگاه با تعدادی از طراحی‌ها مواجه می‌شویم که ارتباط موضوعی با کل مجموعه ندارند و بیشتر جزئیاتی از یک ماشین، درخت و غیره هستند که از نظر محتوا جایی در میان مجموعه ندارند و مجموعه را ناهمگون کرده‌اند، به‌علاوه در مجموعه طراحی‌های نیلوفر کسبی چند اثر محدود نیز وجود دارند که از نظر تکنیک با کل مجموعه مغایرت دارند و در زمرۀ نقاشی محسوب می‌شوند.
نمایشگاه آثار نیلوفر کسبی با عنوان «تحدید» تا 3 مهرماه در گالری طراحان آزاد در میدان فاطمی، خیابان گمنام، میدان سلماس، شمارۀ 5 ادامه دارد.
سرزمین پهناور
جان پِپِر عکاسی ایتالیایی پس از سفرهایی که به کویر ایران داشته و عکاسی از این سرزمین پهناور، عکس‌هایش را با عنوان «کویرهای ناخالی» در گالری پروژه‌های آران به نمایش گذاشته است.
کویرهای ناخالی اشاره به ماهیت دوگانۀ کویر دارد؛ خالی و ناخالی. کویر سرزمین پهناوری است که هر زمان که پا در آن می‌گذاریم جز خویشتن خویش عنصر انسانی دیگری در آن نمی‌بینیم، این در صورتی است که انسان‌هایی پیش از ما به این سرزمین قدم گذاشته‌اند و بخشی از ماهیت و تاریخ آن را ساخته‌اند. کویرهای ناخالی نیز حکایت از همین موضوع دارند. کویرهای پهناور و وسیعی که در روزگاران مختلف عرصه‌ای برای قدم گذاشتن در آن بوده است.
پِپِر عکس‌هایش را در ابعاد بزرگ همچون وسعت کویر چاپ کرده است. عکس‌هایی که پیش از هر چیز مخاطب را با کنتراست نسبتاً زیاد مواجه می‌کند و پس از عبور از شدت تیرگی و روشنی با حضور فرم‌هایی ملایم و آرام از پهنه برجسته کویر مواجه می‌شویم. فرم‌هایی که این زمین را با بناهای بزرگ و عظیم مواجه می‌کند. بناهایی ساخته شده از شن شناور که با وزیدن هر بادی به همان سو به پرواز در می‌آیند و بنای شنی جدید می‌سازند.
اما کویر گذشته از انعطاف‌پذیری نهادینه بسیار سخت، مقاوم و با شوکت است. کویر وسیع است و انسان در برابر عظمت آن احساس کوچکی و عجز می‌کند. این عکس‌ها نیز عظمت کویر را به خوبی به تصویر کشیده است.
جان پِپِر عکس‌هایش را با حساسیت تصویری بالا ویرایش و چاپ کرده است. این عکس‌ها نویزی هستند و بافت دانه‌ای عکس‌ها با جنس خاک این منطقه یگانه شده‌اند و فضای کویر از سوی مخاطب بیشتر قابل درک است.
نمایشگاه عکس‌های جان پپر با عنوان «کویرهای ناخالی» تا 9 مهر ادامه دارد. پروژه‌های آران در خیابان حافظ، خیابان نوفل لوشاتو، بن بست لولاگر، شمارۀ 5 واقع شده است.
