روایتی از قدرت زنان تا یادمان‌هایی برای انسان‌های معمولی / گالری‌گردی ایران آرت در 4 نمایشگاه
سارا ساسانی: در گالری‌گردی این هفته ایران آرت به گالری‌های وارطان، اعتماد و هفت‌ثمر سرزده‌ایم.
ایران آرت: نمایشگاه آثار مهدی راحمی با عنوان «تراس» در گالری وارطان، نمایشگاه نقاشی آفرین ساجدی با عنوان «قوی‌تر» در گالری اعتماد یک، نمایشگاه عکس‌های علیرضا کرم‌زاده با عنوان «سکوت» در گالری هفت ثمر و نمایشگاه حجم و چیدمان حسین آزادی با عنوان «خالی از خیال» در گالری اعتماد امجدیه، سوژه‌های این هفته گالری‌گردی ایران آرت هستند.
تردید میان سقوط و صعود
«تراس» عنوان نمایشگاه اخیر مهدی راحمی در گالری وارطان است. راحمی در بیانیه نمایشگاهش از تردید می‌گوید؛ «تراس به عنوان یک موقعیت میانه که نه بیرون قلمداد می‌شود نه درون، تمثیلی است بر حد واسط تمام ضد و نقیض‌ها. این موقعیت برای من بسیار شبیه دنیای انسان امروز است. وضعیتی بلاتکلیف، ناپایدار، معلق و موقت. در چنین شرایطی مسئلۀ هویت اهمیت خود را از دست می‌دهد یا کم اهمیت می‌شود. تردید و امید هر لحظه جای خود را عوض می‌کنند همانطور که هنجار و ناهنجار. این ویژگیِ مرحلۀ گذار است و آدم‌ها تنها ایستاده‌اند و نظاره‌گر ...»
مهدی راحمی که پیش از این آثاری از فیگور انسان در موقعیت‌های مختلف و اغلب بدون رنگ ارائه داده، این‌بار در «تراس» با نقاشی‌های او مواجه می‌شویم. در این نقاشی‌ها نیز رنگ‌ها محدود و یک‌دست هستند. راحمی در طراحی ماهرانه عمل می‌کند و فیگورهای انسانی آثار او بسیار متناسب و صحیح هستند.
او با آثاری از انسان‌هایی در موقعیت تراس، به نمایش حالاتی از انسان امروز دست زده است. راحمی حالات آنها را مردد و در برخی مواقع ناامید تصویر کرده، چهره‌هایی منبسط و مغموم با چشمانی سرشار از تردید.
سوژه‌های آثار راحمی بر روی تراسی قرار گرفته‌اند که انگار بر لبۀ پرتگاهی ایستاده‌اند و میان سقوط به پایین و صعود به طبقات بالا تردید دارند. برخی از چهره‌ها نگاه به بیرون از تراس دارند و سر را به سمت شهر چرخانده‌اند و برخی دیگر نگاه به نقطه‌ای در داخل دارند. جهت چهره‌های نقاشی شده نیز بر این تردید درونی آثار می‌افزاید.
از سویی به فضای بیرونی به روشنی و وضوح پرداخته نشده است و اغلب با رنگ‌هایی تیره و در برخی آثار با خطوطی در هم و نامشخص به ترسیم شهر پرداخته شده است و این بدان معناست که آینده‌ای یا افقی روشن برای سوژه‌های آثار راحمی وجود ندارد.
ناامیدی، تردید، سردی، انبساط و کبودی نه تنها در موقعیت انسان‌ها و حالت چهره‌ها بلکه در رنگ‌های محدود به کار رفته در آثار به خوبی قابل درک و دریافت است. شرح حال انسان‌های گرفتار شده در دوران پر تنش گذار از سنت به مدرنیته.
نمایشگاه آثار مهدی راحمی با عنوان «تراس» تا 28 آبان در گالری وارطان برپاست. گالری وارطان در میدان فلسطین، خیابان طالقانی غربی، شمارۀ 514، خانۀ وارطان قرار دارد.
خودباوری
در کمتر از صد سال گذشته همیشه با ایده‌ها و آثاری حول محور قدرت و خودباوری زنان مواجه بوده‌ایم. اغلب آثاری که از زنان هنرمند از دهۀ 60 و 70 از سوی زنان تولید و ارائه شده است با محوریت تأثیرگذاری و توانمندی زنان جامعه بوده است.
آفرین ساجدی در نمایشگاه نقاشی‌هایش با عنوان «قوی‌تر» در گالری اعتماد به نمایش زن غالب و مؤثر در امور دنیا پرداخته است. چنانچه تصمیم‌گیری آفرین برای مبارزه با افکار زن‌ستیز از عنوان اثرش آغاز می‌شود. او در نمایشگاه «قوی‌تر» به ترسیم زن در موقعیت‌های مستحکم و تعیین‌کننده با حالاتی مطمئن و مصمم پرداخته است.
ساجدی در آثارش از یک سوژه زن به شکل واحد استفاده کرده است. پرترۀ زنی در حالت‌ها و پوشش‌های مختلف، جز یکی از آثار که زن در لباسی فاخر با صورتی جدی و حالتی مصمم با عنوان «قوی‌تر» دیده می‌شود. عناوین نقاشی‌های او مختلف و مورد توجه است، عناوینی چون: قهرمان، ساحل و این یک ماهی نیست (برگرفته از اثر رنه مارگریت با عنوان «این یک پیپ نیست»).
ماهی در آثار ساجدی به کرات دیده می‌شود. او از ماهی به عنوان نشانه در پوشش سر و لباس‌ها استفاده می‌کند. از نظر او اموری در جهان وجود دارد که انسان را قوی و قوی‌تر می‌کند به ویژه سوژه‌های اثر او را. زنان آثار او نه تنها در موقعیت‌های مختلف اجتماعی قرار می‌گیرند و ژستی قهرمانانه دارند بلکه حالات زنانه و ظرافت‌های تصویری در شیوۀ رفتار آنها دیده می‌شود؛ آنها زنانی هستند به جای خود و نه به جای مردان و با توجه به جنسیت‌شان و ویژگی‌های فیزیکی و جنسی‌شان رفتار می‌کنند. گاهی قهرمان می‌شوند، گاهی شناگر در ساحل، گاهی پیپ می‌کشند، گاهی معصوم با هاله‌ای صورتی و گاهی «قوی‌تر».
ساجدی نقاشی‌هایش را در ابعاد مختلف با شیوه‌ای رئال اما فانتزی به نمایش گذاشته است. زنِ آثار آفرین شبیه به زنان واقعی نیست و کمی فراواقعی است شاید بتوان گفت این فانتزی او را به رئالیسم جادویی نزدیک کرده است. اما اموری که سوژۀ زن در این آثار به دست می‌گیرد و انجام می‌دهد، رفتارهایی معمولی و واقعی هستند.
نمایشگاه آثار آفرین ساجدی با عنوان «قوی‌تر» تا 6 آذر در گالری اعتماد یک (امجدیه) ادامه دارد. گالری اعتماد در میدان هفت تیر، خیابان مفتح جنوبی، بن بست شیرودی، شمارۀ 25 قرار دارد.
رها شده در حیاتِ خلوت
حیاط خلوت در خانه‌ها برای نورگیری بهتر فضای داخل ساختمان طراحی می‌شود؛ اما اغلب به فضایی طرد شده تبدیل می‌شود که وسایلی نه ضروری بلکه بی‌استفاده در آن رها می‌شوند. این وسایل در محیط جدید حیاط خلوت به زیست خود در سکوت ادامه می‌دهند به امید روزی که دوباره مورد توجه قرار بگیرند.
نمایشگاه «سکوت» در گالری هفت ثمر، عکس‌هایی از علیرضا کرم‌زاده را به نمایش می‌گذارد که به آثاری رها شده در نقاط مختلف می‌پردازد. کرم‌زاده در عکس‌هایی با ابعاد یکسان و واحد به همذات‌پنداری با اشیایی دست زده است که به دلایلی در طبیعت و گوشه‌هایی از بناهای مختلف رها شده‌اند، آثاری که ممکن است هرگز مورد استفاده قرار نگیرند و برای همیشه کاربری خود را از دست داده‌اند و یا اینکه ممکن است زمانی مورد استفاده قرار بگیرند.
وقتی به عکس‌ها نگاه می‌کنیم خود را به جای این اشیاء قرار می‌دهیم و خود را رها شده و بی‌استفاده در این دنیا می‌پنداریم. «سکوت» به دنیای سرمایه‌داری با الگوی تولید انبوه و مصرف‌گرایی اشاره دارد، دنیایی که دائماً در حال تولید و مصرف است، بی‌توجه به هویت و جان اشیاء. سوداگری و سودجویی انسان‌ها را به ماشین‌های بی‌احساس مصرف‌گرا تبدیل کرده که در دنیایی ایزوله شده و تک ساحتی گرفتار اشیاء و شیوۀ کم دوام به روز رسانی شدن هستند.
روزآمد بودن و به روزرسانی اشیاء پیرامون سبب کم توجهی ما به آنها شده است. به روز کردن تجهیزات و ابزار موجب کوتاه شدن عمر آنها شده و اشیاء تولید شده به سرعت تاریخ گذشته و منقرض می‌شوند. آنها رها می‌شوند حتی در اغلب موارد مورد بازیافت و دوباره سازی قرار نمی‌گیرند و همین بی‌مصرف شدن می‌تواند آنها را بسیار دورافتاده و بی‌خاصیت جلوه دهد.
آثار کرم‌زاده نیز مصرفی بودن اشیاء، سقوط و اضمحلال زودهنگام آنها در فضای مسلط و سرکوب‌کنندۀ اطراف را به خوبی نشان می‌دهد. اشیایی که در طبیعت، شهر و ساختمان‌های رها شده‌اند و این فضاها همچون حیاطِ خلوتی هستند که این اشیاء رها شده در خلوت خود به حیات‌شان ادامه می‌دهند.
نمایشگاه عکس‌های علیرضا کرم‌زاده با عنوان «سکوت» تا 15 آبان در گالری هفت ثمر ادامه دارد. گالری هفت ثمر در خیابان مطهری (تخت طاووس)، خیابان کوه نور، کوچۀ پنجم، شمارۀ 8 قرار دارد.
تحت فشار
«خالی از خیال» عنوان نمایشگاه آثار حسین آزادی در گالری اعتماد دو است. آزادی نمایشگاهی متشکل از حجم و چیدمان را با دو متریال سخت بتن و آهن به نمایش می‌گذارد. آزادی در این نمایشگاه تلاش می‌کند خاطرۀ حضور انسان‌های تأثیرگذار در زندگی‌اش و متعلقات‌اش را با دو مواد غالب در کلان شهر یعنی بتن و آهن سخت و سنگین به نمایش بگذارد.
سوژه‌های بتنی آثار او که اغلب سردیس انسان‌هایی معمولی هستند با خطوط مستقیم و منحنی آهنی تحت فشار قرار گرفته‌اند. این خطوط از نواحی مختلف در سر و صورت انسان‌ها فرو رفته و ذهن، اندیشه و حیات آنها را مورد تهدید قرار می‌دهند.
زندگی انسان مدرن به ویژه در طبقۀ متوسط تحت فشار و سیطرۀ ادوات شهر پر از سازه و ساختمان‌های نابه‌هنجار و مهاجم قرار گرفته است. شهری پر آشوب و شلوغ سرشار از سازه‌هایی مدرن که روزی برای خدمت به انسان شکل گرفته اما امروز علیه او عمل می‌کند.
آزادی مجسمه‌هایی از انسان‌های مدرن ساخته و آنها را بر روی پایه‌هایی قرار داده است. این سردیس‌ها توسط برش‌هایی نامنظم و آهن‌هایی زنگ زده و تغییر شکل یافته از اطراف احاطه شده‌اند و در فضای نمایشگاه چیدمان شده‌اند.
حسین آزادی در بیانیۀ نمایشگاهش از خوابی پریشان شده می‌گوید: «هر روز با دلهرۀ لرزه‌های ضربه بر آهن از خوابی آشفته می‌پرم. شهرم این کارگاه ساختمانی پرهیاهو همواره تغییر شکل می‌دهد. و دسترسی من به تصاویر خیال‌انگیز گذشته‌ام را ناممکن می‌کند. من اما در مقابلش می‌ایستم و دغدغه‌هایم از اجدادم، از تاریخ، از مرگ و معشوق را با گوی و آهن و زنگار بتن‌ریزی می‌کنم تا گرد فراموشی نگیرد. ...»
او به خاطره‌سازی دست می‌زند و با ساختن آثاری سخت و فناناپذیر سعی در زنده نگاه داشتن خاطرۀ انسان‌هایی میرا در شهر مدرن رو به نابودی دارد. دورانی از زندگی که حافظه‌ای کوچک و کوتاه مدت دارد و قرار نیست یادی را حافظۀ تاریخ برای دورانی طولانی حفظ کند.
نمایشگاه آثار حسین آذری با عنوان «خالی از خیال» تا 6 آذر در گالری اعتماد ادامه دارد. گالری اعتماد در میدان هفت تیر، خیابان مفتح جنوبی، بن بست شیرودی، شمارۀ 25 قرار دارد.
