سروناز علم بیگی : در جغرافیای خاصی زندگی می کنیم و آنچه تعریف می کنیم برای مردم جهان شنیدنی ست / همکاری بسیار زیبا و آموزنده با بهزاد حاتم

ما در جغرافیای خاصی زندگی می کنیم و در یک موقعیت تاریخی که داستانهایی باید تعریف بشوند. این، خاطرات ما را ارزشمند می کند. و آنچه تعریف می کنیم را برای دیگر مردم جهان هم شنیدنی می کند.

ایران آرت: سروناز علم بیگی سه سال پس از کسب دو جایزه معتبر فیلم مستقل آسیا و اسپات لایت با مستند تومارولند، به نقاشی عزیمت کرد؛ او که تحصیلات اکادمیک نقاشی را گذرانده و اتفاقن حوالی ۱۳۷۸ نمایشگاه های موفقی هم داشت، ۲۲ سال از این عرصه فاصله گرفته بود، به واسطه یک چهره شناخته شده هنرهای تجسمی به دیوار گالری های تهران بازگشت: بهزاد حاتم.

بهزاد حاتم، هنرمند دهه نوستالژیک ۵۰، مجموعه دار خوش سلیقه و مدیر گالری ۱۰ ساخت فیلم "نقطه و شیر" که به نگاه و اندیشه پرویز تناولی می پردازد را به سروناز سپرده بود و اینک در سلسله رویدادهای دیدار هنرمند ، دومین ضیافت را نیز به نقاشی های ساده و بی آلایش او اختصاص داده است.

همین انتخاب سبب شد توجه رسانه ها به نمایشگاه سروناز در گالری اعتماد جلب شود؛ این گفتگو با اوست

- شما فیلم ساز، نقاش و داستان نویس هستید. علت حرکت آزادتان میان مدیومها چیست و کدام مدیوم را در بیان محتوایی که مورد نظرتان است تواناتر میبینید؟

علم بیگی: وقتی الهه هنر تو را انتخاب می کند، تنها باید مجرایی باشی برایش و بی پرسش یا بازخواستش که چرا اکنون رنگ به دست میدهد یا دوربین، تنها  همراهیاش کنی.

از بین این سه هنر، فیلم خوب ساختن برایم ایده آل است. شاید چون ترکیبی از دو  هنر دیگر را در خود دارد . دوست دارم فیلمهایی بسازم که ترکیبی از ادبیات و نقاشی باشد. البته خیلی از فیلمهایی که ساخته می شوند ترکیبی چند گانه نیست و تنها برای بازار تولید می شوند.

- دلیل وقفه طولانی میان آخرین نمایش از آثارتان و این نمایشگاه چیست؟

علم بیگی : من از نقاشی هرگز دور نبودم، تنها آن چه می کشیدم را نمایش نمی دادم چون همانطور که در کتاب یادداشتهای روزانه گفته ام، تصور می کردم نقاشی باید چیز دیگری باشد.

شناخت دنیای مستند به من خیلی کمک کرد که با خودم و دنیای درونم نزدیک و همسو بشوم. از این رو حالا بی هیچ ترس از قضاوت می دانم معنای واقعی نقاشی ناب کشیدن چیست.

 - روند رسیدن از ایده تا اجرا در کار شما چگونه اتفاق میافتد؟

علم بیگی : روند ایده تا اجرای نهایی معمولا زمان زیادی می برد. و با چند نوشته کوتاه پراکنده و بی معنی یا یک تصویر شروع می شود که بیشتر سرنخ هایی هستند مرموز و شبیه به نقشه گنج می مانند و من هیچ نمی دانم به چه کاری در آینده می آیند. تنها یادداشت شان می کنم. چون ذهن فرار است.

از آن لحظه به بعد نشانه هایی که به نظر بی سر و ته می رسد را دنبال می کنم و سعی می کنم ارتباطی بین آنها پیدا کنم. واقعا هیجان انگیز و بسیار بازیگوشانه است! این مرحله. شبیه به پیدا کردن گنج از روی یک نقشه عجیب و غریب و مرموز می ماند.

- با توجه به اینکه آثار شما ثبت خاطرات واتفاقات روزمره هستند چگونه یک رویداد خاص را از میان همه رویدادها به عنوان موضوع نقاشی انتخاب می کنید؟ آیا برخی رویدادها بر دیگری اولویت دارند؟ چرا؟

علم بیگی : ما در جغرافیای خاصی زندگی می کنیم و در یک موقعیت تاریخی که داستانهایی باید تعریف بشوند. این، خاطرات ما را ارزشمند می کند. و آنچه تعریف می کنیم را برای دیگر مردم جهان  هم شنیدنی می کند. این داستانها و خاطرات می تواند الهام دهنده یا مایوس کننده باشد برای هر شنونده ای. این بستگی به نگرش هنرمند از جهان دارد. بنابراین هر موضوعی که ما انتخاب می کنیم می تواند بسیار عمیق باشد. حتی اگر به ظاهر ساده اجرا شده باشد. این اصلا به معنای پیش پا افتاده نیست. و آنچه که مهم است نگاه ما به عنوان صاحب اثر است. ما چگونه پیرامونمان را می بینیم و چطور به آن واکنش نشان می دهیم.

- بستر برخی آثار مادهای شبیه به پاپیه ماشه است که بافت زمختی ایجاد کرده است. انتخاب این سطح برای نقاشی چه دلیلی دارد و بر محتوی چه تاثیری میگذارد؟

علم بیگی : این پنل ها از مواد بازیافتی ساخته شده. و بسیار خوشحالم که این تجربه را داشتم که بدانم می شود با مواد بازیافتی کارهای بسیار خلاقانه ای انجام داد و به جای آنکه آنها در زباله ها انباشته شوند تبدیل به یک اثر ارزشمند بشوند.

- کیوریتور نمایشگاه،  رویگردانی از آموزش و بازگشت به نقاشی کودکی را نقطه ی قوت آثار شما می بیند. آیا با این ارزیابی موافقید؟

علم بیگی : به نظرم آموزش چیز بدی نیست. این را می گویم تا اشتباه برداشت نشود. اینکه چطور آموزش داده بشود تا چشمه خلاقیت که بسیار حساس است خشک نشود و یا شاگرد تبدیل نشود به یک کپی ضعیف از استاد، خیلی مهم است.  دنیا کلا جایی برای آموزش است و این یادگیری هرگز متوقف نمیشود.

مهم‌ تنها کودکانه نقاشی کردن نیست. آنچه اهمیت دارد این است که آن کودک چه می کشد، چه می بیند و چطور میخواهد پیرامونش را تفسیر کند. یا چه چیزی از فیلتر ذهن و روح او بیرون میآید. بیشتر شبیه به یک بزرگسال با تجربه است به نظر من، که می تواند با دنیای درون خود ارتباط برقرار کند. و صادقانه یا به قول شما کودکانه خود را ابراز کند.

- تجربه همکاری تان با بهزاد حاتم که کیوریتور نمایشگاه بزرگی مانند "پرویز تناولی و شیرهای ایران" در موزه هنرهای معاصر بوده است را چگونه توصیف و ارزیابی می کنید؟ آیا این همکاری ادامه پیدا خواهد کرد؟

علم بیگی: من و بهزاد حاتم دیدگاهمان به هنر بسیار شبیه به هم است. بنابراین همکاری با او بسیار زیبا و آموزنده است. حاتم ذهن بسیار جدید و تجربه گرایی دارد و از ایده های متفاوت استقبال می کند. من خیلی صمیمی ایده هایم را برای او بازگو می کنم و ما بارها درباره آن ایده صحبت می کنیم. به نظرم بهره مند بودن از هم صحبتی هایی که بشود راحت و بدون سانسور ایده های هنری را با آن ها مطرح کرد خیلی به هنرمند کمک‌ می کند. 

- از برنامه های آینده تان بگویید.

علم بیگی : نزدیکترین برنامه ای که پیش رو دارم، مجموعه ای به نام "برف و لک لک " است. این‌کار نیز به کیوریتوری بهزاد حاتم برگزار می شود. فکر نمی کنم تا به امروز نمونهای مشابه آن داشته ایم. همکاری بسیار متفاوتی است بین من و هنرمندان بزرگ و به نام ایران. از کارهای دیگرم فیلم جدیدی است که شروع کرده ام که برنده بهترین پروژه در جشنواره لایپزیگ ۲۰۲۱ شده است. و اما نقاشی! در میان تمام این کارها می آید و یادداشتی برای من میگذارد! و می رود...