ببینید: عبور از مرزهای تخیل و اندیشه‌ی تماشاگران /نمایش‌گاه محسن وزیریمقدم: پروژه‌های تحقق‌نیافته در کارخانه آرگو بنیاد پژمان/ آیدین آغداشلو: بدون وزیریمقدم، تاریخ هنر ایران، ناقص است/روایتی از بهزاد صدیقی
وزیریمقدم را از زمان دانش‌جویی‌ام با کتاب شیوه‌ی طراحی‌اش می‌شناختم. این کتاب سال‌ها در کتاب‌خانه‌ام بود و هر از گاهی به آن رجوع می‌کردم. در دوران دانشجویی خبری از اینترنت و دنیای مجازی نبود که بخواهم به سرعت درباره‌ی این هنرمند تحقیق کنم یا آثارش را ببینم. اما نمایش‌گاه اخیر او در کارخانه‌ی آرگو که به همت بنیاد وزیریمقدم و بنیاد پژمان برپاشده، سبب شد تأمل و تفحصی در زندگی و آثارش داشته باشم
ایران آرت: بهزاد صدیقی : « محسن وزیریمقدم: پروژه‌های تحقق‌نیافته » عنوان نمایش‌گاهی از محسن وزیریمقدم فقید است که از آذرماه گذشته در گالری‌های کارخانه‌ی آرگو بنیاد پژمان به نمایش عموم درآمده است.
نمایش‌گاهی با تعدادی از مجسمه‌ها و نقاشی‌های اینتراکتیو و تعاملی که بیننده-تماشاگر می‌تواند ساعت‌ها آن‌ها را ببیند و دست‌کاری کند و به شکل دل‌خواه خود درآورد؛ البته نه آثار اصلی را، بل‌که آثاری در ابعاد کوچک‌تر را که از جنس پِلَکسی‌گِلَس مجددن برای برپایی این‌نمایش‌گاه بازآفرینی شده بودند تا آثار اصلی به دلیل قدمتی که دارند و از جنس چوب تهیه شده‌اند، مورد آسیب قرار نگیرند.
در این نمایش‌گاه در کنار چنین آثاری، تعدادی از طرح‌های این مجسمه‌ساز و نقاش بزرگ در معرض دید عموم علاقه‌مندان قرارگرفته.
وزیریمقدم را از زمان دانش‌جویی‌ام با کتاب شیوه‌ی طراحی‌اش می‌شناختم. این کتاب سال‌ها در کتاب‌خانه‌ام بود و هر از گاهی به آن رجوع می‌کردم. در دوران دانشجویی خبری از اینترنت و دنیای مجازی نبود که بخواهم به سرعت درباره‌ی این هنرمند تحقیق کنم یا آثارش را ببینم. اما نمایش‌گاه اخیر او در کارخانه‌ی آرگو که به همت بنیاد وزیریمقدم و بنیاد پژمان برپاشده، سبب شد تأمل و تفحصی در زندگی و آثارش داشته باشم.
ضمن این‌که پرسه‌ی چند ساعته در این نمایش‌گاه، نگاهم را به هنر مجسمه‌سازی تغییر داد و سبب شد برخی از آثارش را چندباره و چندباره و از زوایای مختلف ببینم.
خوبی آثار وزیریمقدم این است که بیننده-تماشاگر حرفه‌ای می‌تواند تا ساعت‌ها در کنارشان بایستد و به نظاره بنشیند و مجسمه‌های تخیلی یا نمایشک‌های خود را خلق کند؛ مجسمه‌ها یا حجم-نقاشی‌هایی که به تعداد تماشاگرانش، به شکل و سلیقه‌ی دل‌خواه‌شان خلق و بازتولید و بازآفرینی می‌شوند و می‌توانند از مرزهای خیال و واقعیت عبور کنند و تا ناکجاها و ناممکن‌ها پیش روند و اذهان بسیاری را فعال کنند و آثار هنرمند را در خیال تک تک بازدیدکننده‌گانش تکثیر کنند.
البته این ویژگی و سبک و روش هنر وزیریمقدم است که می‌تواند این‌چنین پویا و محرک باشند تا هر یک از مجسمه‌ها یا نقاشی‌های اینتراکتیوش ذهن‌ها و زمان و مکان را درنوردند تا آثار هنری دیگری به شیوه‌ی خالقی اصلی‌اش، خلق و بازآفرینی شوند و هنر به جا مانده از او، زایایی و پویایی دیگر و جدیدی را آغاز کند.
اما در این نمایش‌گاه، جدا از این‌که آثار وزیریمقدم سبک، شیوه، ذهن خلاق و پویای هنرمند را به ما نشان می‌دهد، به ما یادآور می‌شود که هنرمند چه‌قدر جلوتر از زمانه‌ی خود بوده و حرکت می‌کرده است؛ هنرمندی که هر کدام از آثارش هم‌چون نمایش‌نامه یا متنی دراماتیک، در گالری‌های نمایش‌گاهی به منزله‌ی تالارهای نمایشی رو در روی مخاطبان و تماشاگرانش قرار می‌گیرد و به تکمیل و تکامل می‌رسند و به تعداد بیننده‌گانش تکثیر می‌شوند و بر روح و روان آنان تأثیر می‌گذارند.
گویی وزیریمقدم با خلق این مجسمه‌ها و نقاشی‌های متحرک و حجمی، هم‌چون نمایش‌نامه‌نویس و کارگردانی عمل می‌کند که اثرش را در تالار نمایشی به اجرا و تماشا می‌گذارد، با این تفاوت که بازی‌گرانش را خود انتخاب نمی‌کند، بل‌که او این آثار را در اختیار تماشاگرانش می‌گذارد تا آن‌ها هم‌چون نابازی‌گر یا بازی‌گران تجربی، بازی‌های خود را تا هر زمان که می‌خواهند آغاز کنند و به پایان برند یا نبرند. از این روی می‌توان گفت آثار محسن وزیریمقدم، آثاری به شدت ایده‌مند، نمایشی (دراماتیک) اما بدون دیالوگ و گفت‌وگوهای نمایشی هستند که بی‌صدا به اجرا و تماشا در می‌آیند.
در واقع وزیریمقدم به عنوان کارگردان و نویسنده می‌کوشد موقعیت‌ها و دیالوگ‌های نمایشیِ بی‌صدا و تصویری و بدون پایان‌بندی را با چوب و فلز و بوم و خلق کند و آن‌ها را به حرکت درآورد تا تماشاگران خود، آن‌ها را بازی و اجرا کنند؛ و بدین‌گونه آثارش از مرزهای تخیل و تصویر و اندیشه‌ی تماشاگرانش عبور می‌کنند و امکانی همیشه‌گی و تمام‌نشدنی می‌یابند.
در این نمایش‌گاه البته اسناد، عکس‌ها، تصاویر، چند طرح و دست‌نوشته و اتوود هم به نمایش در آمده که می‌تواند بعد دیگر از جهان فکری و اندیشهگی و هنری محسن وزیریمقدم بی‌همتا را به نمایش بگذارد و مخاطبان را با او و هنرش آشنا کند.
علاوه برآن دو وی‌دئو از آثار و گفت‌وگوی تصویری وزیریمقدم در بخشی دیگری از این نمایش‌گاه و هم‌چنین نمایه‌ای دقیق از سال‌های فعالیت‌های هنری و نمایش‌گاهی‌اش از 1347 تا 1397 که در بخشی از کارخانه‌ی آرگو به نمایش در آمده، مخاطبان را به خود فرا می‌خواند تا تماشاگران و مخاطبان با گستره‌ی فعالیت‌های او در ایران و جهان آشنا شوند و از سال‌های حضور خلاقانه‌ی او آگاهی یابند.
یادداشتم را با این جمله‌ی آیدین آغداشلو به پایان می‌برم که در سخن‌رانی خود به مناسبت آیی بزرگداشت او درخانه‌ی هنرمندان ایران گفته بود: «بدون وزیریمقدم، تاریخ هنر ایران، ناقص است» ( 1 ) و نگارنده ضمن اعتقاد بر این نکته، یادآور می‌شوم که بی‌گمان آثار محسن وزیریمقدم، هم‌چون شعر نمایشی، توسط نسل‌های امروز و فردا می‌تواند تا همیشه بازآفرینی شوند و به تماشا درآیند.
بعد از تحریر:
اما در این یادداشت نمی‌توانم از چیده‌مان نمایش‌گاه محسن وزیریمقدم: پروژه‌های تحقق‌نیافته، سخنی میان نیاورم. در چیده‌مان این نمایش‌گاه که با کیوریتوری، سرپرستی و طراحی هامون وزیریمقدم (فرزند استاد وزیریمقدم) انجام گرفته، سعی شده ضمن به نمایش درآمدن آثار متنوع این هنرمند و نیز آگاهی‌رسانی از دوره‌های فعالیت ایشان، جای‌گیری‌های خلاقانه و هنرمندانه و درست به نمایش درآمدن این آثار را نیز به خوبی دید که البته بخشی از این چیده‌مان مدیون معماری و بازسازی خلاقانه‌ی گالری‌ها و ساختمان کارخانه‌ی آرگو است که حاصل اندیشه‌های زیبایی‌شناسانه‌ی طراح و معمار آن بوده است.
پی‌نوشت:
1- به نقل از گزارش منتشر شده‌ی خبرگزاری مهر از آیین بزرگداشت او در خانه‌هنرمندان . ششم مهر ۹۷
