ایران درودی؛ نور، امید، معنویت / تحلیل یک اثر از کلکسیون رها گالری

خانم ایران درودی ، در کنار چند زن دیگر هم عصر خود ، پس از فخر النسا زید [ ۱۹۰۱ تا ۱۹۹۱ ] اولین زنان نقاش مدرنیست خاورمیانه محسوب می شوند.

ایران آرت : کلکسیون رها گالری خاورمیانه که بیش از دو دهه است با تمرکز بر ارتقای هنر منطقه فعالیت فرهنگی مستمر دارد، شاهکارهای مدرنیستی و معاصر متنوعی از هنرمندان ایرانی و عرب را نگاهداری می کند. یکی از این آثار، اثر زیبایی از ایران درودی ست که اثری بدون عنوان در ابعاد ۶۰×۹۰ که با تکنیک رنگ روغن روی بوم خلق شده است.

زنده یاد ایران درودی (۱۱ شهریور ۱۳۱۵ – ۷ آبان ۱۴۰۰ نیشابور)  یکی از پیشگامان زن در نقاشی معاصر ایران و خاورمیانه است و می توان او را در زمره نخستین زنان خاورمیانه دانست که آکادمیک هنر را فراگرفت و بیش از ۶۰ سال پیش، نمایشگاه نقاشی در سراسر دنیا برگزار کرد.

در واقع خانم ایران درودی ، در کنار چند زن دیگر هم عصر خود ، پس از فخر النسا زید [ ۱۹۰۱ تا ۱۹۹۱ ] اولین زنان نقاش مدرنیست خاورمیانه محسوب می شوند.

ایران درودی سال‌های ۱۹۵۴ تا ۱۹۵۸ در رشته نقاشی از دانشکده بوزار پاریس فارغ التحصیل شد و سپس در مدرسه لوور پاریس، دانشکده سلطنتی بروکسل (ویترای)، انستیتوی آر.سی.آی. نیویورک (رشته تهیه و کارگردانی برنامه‌های تلویزیون) را نیز فراگرفت. او بعدتر به تهران بازگشت و در ایران اقامت گزید و اردیبهشت ۱۳۳۹ آثارش در تالار فرهنگ تهران به نمایش گذاشت.

گفته می شود ایران درودی تنها زن از مشرق زمین است که شاگرد مستقیم سالوادور دالی بود؛ برخی منتقدان، سبک ایران خانم را در حد فاصله بین سورئالیسم و سمبولیسم توصیف می‌کنند، هر چند که خود استاد نقاش از طبقه‌بندی شدن در سبک‌ها گریزان بود؛ زیرا او ضمن ترسیم جهان، تصاویر ذهنی و رویاهای بلندپروازانه خود در میان گل‌هایی روییده و دورنماهای غریب نورانی، مفاهیم برخاسته از فرهنگ خود را بیان می کرد که گاه در هیچ قالبی نمی‌گنجد.

این اثر بدون عنوان ایران درودی در ابعاد۶۰×۹۰ که با تکنیک رنگ روغن در رها گالری کالکشن نگهداری می شود، تصویری انتزاعی از گل‌ها و شاخه‌ها در اتمسفری رویایی و سورئال ارائه می دهد و می‌توان آن را بازتابی از نگاهی شاعرانه به حیات، گذر زمان دانست و بسته به تجربه زیسته ، بیننده آن را روای زوال یا شکوه تفسیر کند.

ایران درّودی در آثار خود، به‌شدت تحت تأثیر احساسات، طبیعت، نور و جریان‌های عرفانی بود و این نقاشی نیز در همین زمره است.

به نظر می رسد خانم ایران درودی با استفاده از لکه‌های رنگی و پاشش‌های کنترل‌شده، حس پویایی و نوعی ابهام را ایجاد کرده که باعث می‌شود عناصر اثر حالتی سیال و شناور پیدا کنند. بافت‌ها نیز نقش مهمی در ایجاد عمق بصری ایفا می‌کنند.

از منظر پالت رنگی ، رنگ‌های غالب در این اثر شامل طیف‌های گرم و سرد است. ترکیب آبی‌های زنده با قرمزهای عمیق و سفیدهای درخشان، کنتراست خاصی ایجاد کرده که به حس دراماتیک اثر افزوده است. درودی از رنگ‌های اشباع و درخشان بهره گرفته، اما در عین حال، توناژهای ملایم‌تر پس‌زمینه به متعادل‌سازی اثر کمک کرده است و به تأویل پذیرتر شدن اثر انجامیده است.

در این اثر که به کلکسیون رها گالری تعلق دارد فرم‌های نامشخص اما قابل تشخیص از گل‌ها، شاخه‌ها و لکه‌های نور دیده می‌شود. استفاده از شاخه‌های پیچیده و نامنظم در کنار گل‌هایی که حالتی انتزاعی و درخشان دارند، ترکیبی از بی‌نظمی طبیعی و هماهنگی بصری ایجاد کرده است. نگاه بیننده به صورت ناخودآگاه در میان لکه‌های رنگی و خطوط حرکت می‌کند.

آثار ایران درّودی اغلب بر مفاهیمی همچون امید، نور، زندگی و معنویت تأکید دارند نیز نوعی دوگانگی میان حیات و زوال دیده می‌شود؛ گل‌های روشن که در دل پس‌زمینه‌ای تیره و انتزاعی شکوفا شده‌اند، می‌توانند نشان‌دهنده امید در میان تاریکی باشند. همچنین، ارتباط طبیعت با حس درونی هنرمند به‌ وضوح در این اثر مشهود است.

این اثر نمونه‌ای از سبک خاص ایران درّودی است که در آن، انتزاع، نور، رنگ و حرکت نقش محوری دارند. تکنیک‌های ترکیبی، پالت رنگی احساسی و مفاهیم شاعرانه، همگی دست به دست هم داده‌اند تا اثری پر رمز و راز و تأمل‌برانگیز خلق شود. این اثر به رها گالری کالکشن تعلق دارد.