صدای زنانه نیست حتی در حضور زنان/ تاسیان و آبان هم نتوانستند
هیچ‌کدام از زنان به‌طور مستقل و مؤثر، داستان را جلو نمی‌برند. به همین دلیل است که می‌گویم سریال تاسیان صدای زنانه ندارد.
ایران آرت : در نشست بررسی تصویر زنان در سریال‌های «آبان» و «تاسیان» تاکید شد: تلاش‌هایی برای نمایش زنِ متفاوت صورت گرفته، ولی هنوز کارگردان ما آن زن تغییر یافته را، با همه‌ی پیچیدگی‌ها و عمق وجودی‌اش، درک نکرده است. هنوز هم در بیشتر موارد، زندگی زن توسط کاراکترهای بیرونی هدایت می‌شود؛ در حالی‌که در زندگی واقعی، ما با زنانی مواجهیم که زندگی خود را پیش می‌برند.
به گزارش ایسنا، سلسله نشست‌های نقد و شبکه نمایش خانگی در اولین پنل در دانشکده علوم اجتماعی تهران به نقد و بررسی تطبیقی تصویر زنان در سریال‌های «آبان» و «تاسیان» پرداخت.
زهرا اردکانی، تحلیلگر سینما و زنان در این نشستی دانشگاهی درباره سریال تاسیان اظهار کرد: بعد از مصاحبه‌ای که از خانم کارگردان دیدم، تصویری ذهنی از ایشان در ذهنم شکل گرفت؛ زنی عمیق که با حساسیت ویژه‌ای در حال انجام کار خودش است. در نگاه من، سریال «تاسیان» به‌خوبی این ویژگی را منعکس می‌کند. تحلیلی که از این مجموعه دارم، این است که ظرافت جالبی در آن وجود دارد.
وی در ادامه گفت: در وهله اول، وقتی سریال «تاسیان» را می‌بینید، فکر می‌کنم واقعاً با من موافق خواهید بود که با سریالی با رنگ و لعاب زنانه روبه‌رو هستید. قصه‌ای که وجه زنانه پررنگی دارد. برای نمونه، رنگ‌هایی که در دکوپاژ استفاده شده‌اند، بسیار لطیف و زنانه‌اند. همچنین میزان زمانی که به کاراکترهای زن اختصاص داده شده، قابل‌توجه است. سریال زمان زیادی را صرف می‌کند تا وارد گفتگوها و تجربه‌های زنانه شود. من زمان‌سنجی نکردم ولی به‌صورت ذهنی فکر می‌کنم حدود ۴۰ درصد یا حتی بیشتر از زمان سریال، به حضور زنان روی صحنه اختصاص دارد. یکی از نکاتی که شخصاً خیلی دوست داشتم، این بود که روح زنانه کارگردان به‌وضوح در تمام مجموعه جاری است.
این پژوهشگر حوزه زنان درباره سریال «تاسیان» افزود: محبت بسیار زیادی که بین اعضای خانواده وجود دارد، به‌نوعی مضاعف به نظر می‌رسد؛ یعنی شما در فیلم و سریال‌های دیگر شاید با این شدت شاهد این قربان‌صدقه‌های فراوان نباشید. این حجم از محبت، برای من تداعی‌کننده این بود که کارگردانی زن پشت دوربین نشسته و این تمِ محبت را عمداً به اثر اضافه کرده است.
او در ادامه تصریح کرد: در نگاه اول، به‌نظرم می‌رسد که ما با یک فیلم زنانه کاملاً مشخص روبه‌رو هستیم. وقتی فیلم را دیدم و سعی کردم وارد لایه‌های درونی‌تر آن بشوم، به نکته‌ای برخوردم: علیرغم آن‌که ظاهر فیلم بسیار زنانه به نظر می‌رسد و شخصیت‌های زن پررنگی در آن حضور دارند، فیلم در اصل «صدای زنانه» ندارد.
اردکانی افزود: این را به دو دلیل می‌گویم: اول اینکه پیرنگ اصلی داستان در واقع با شخصیت مردِ داستان، با بازی هوتن شکیبا پیش می‌رود. او همان مرد عاشق است که با کنش‌هایش گره‌های داستانی را ایجاد می‌کند. اوست که دسته‌گل می‌فرستد، مراسم خواستگاری را به هم می‌زند، در جلسه بازجویی ظاهر می‌شود، پدر را به زندان می‌اندازد و عملاً مسیر داستان را شکل می‌دهد. و نکته دوم اینکه اگرچه زنان در ظاهر شخصیت‌هایی تحصیل‌کرده، مستقل و حتی فعال سیاسی هستند (مانند مریم)، اما در لایه زیرین داستان، همه این‌ها در واکنش به کنش‌های خسرو است. یعنی شخصیت‌های زن حتی اگر انتخابگر هم باشند، انتخاب‌هایشان در واکنش به یک نیروی بیرونی و مذکر شکل می‌گیرد. هیچ‌کدام از زنان به‌طور مستقل و مؤثر، داستان را جلو نمی‌برند. به همین دلیل است که می‌گویم سریال تاسیان صدای زنانه ندارد؛ صرفاً حضور زنانه دارد، اما صدای زنانه‌ای که بتواند روایتی مستقل و کنش‌گر از سوی زنان ارائه دهد، در آن دیده نمی‌شود.
