چرا زنان هنرمند در سنین بالا به اوج خلاقیت میرسند؟
مدیر موزه تیت لندن با اشاره به روندی قابلتوجه در هنر معاصر گفت که بسیاری از هنرمندان زن در سالهای پایانی عمر خود به اوج خلاقیت میرسند.
ایران آرت: ماریا بالشاو، نخستین زن مدیر موزه تیت اشاره کرده است که «تجربه زیسته و بینش عمیقتری که در گذر زمان شکل میگیرد»، «رهایی از نقشهای سنتی و محدودکننده نظیر -مراقبت از خانواده یا - تبعیت از ساختارهای جنسیتی، و همچنین «پدید آمدن احساس مسئولیت فرهنگی و انتقال دانستهها به جامعه» از جمله عواملی است که موجب شکوفایی هنری زنان در سنین بالا میشود.
خانم بالشاو این موضوع را در جریان نمایشگاه آثار امیلی کام کنگوارِی در تیت مدرن مطرح کرده است؛ هنرمند بومی استرالیایی که فعالیت حرفهایاش را در دهه ۶۰ زندگی آغاز و در سنین ۸۰ سالگی مهمترین آثار خود را خلق کرد.
به گفته بالشاو، هنرمندان زن در دوران سالمندی به نوعی آزادی ذهنی و تمرکز درونی دست مییابند که باعث میشود آثار آنها بهمراتب عمیقتر و تأثیرگذارتر از گذشته باشد.
در این گزارش به نمونههای متعددی اشاره شده است؛ از جمله لوئیز بورژوا، یایویی کوساما، پائولا رگو، بریجیت رایلی، رز وایلی، کارمن هررا و لوباینا هیمید. هر یک از این هنرمندان پس از سالها فعالیت و حتی گاه بیتوجهی از سوی نهادهای هنری، در دهههای پایانی عمرشان مورد توجه گسترده قرار گرفته و آثار شاخصی خلق کردهاند.
در بخش دیگری از گزارش تأکید شده که جامعه هنری نیز به تدریج در حال تغییر دیدگاه خود نسبت به هنر روایی و سیاسی است. برای نمونه، آثار پائولا رگو که پیشتر به دلیل پرداختن مستقیم به مسائل اجتماعی نظیر سقط جنین، ناقصسازی جنسی و نقد دیکتاتوری مورد بیمهری قرار میگرفت، امروز جایگاهی محوری در روایت هنر معاصر دارد.
آیور براکا، یکی از مجموعهداران آثار رگو، گفته است: «او تا آخر عمر مسائلی را نقاشی کرد که برایش اهمیت داشت. آثارش با تغییر فضای فکری جامعه، امروز با نگاهی متفاوت ارزیابی میشود.»
مدیر تیت همچنین از برنامهها و رویکرد تازه این مجموعه خبر داد. به گفته او برگزاری نمایشگاههایی از هنرمندانی چون یایویی کوساما (۹۶ ساله) و تریسی امین با عنوان زندگی دوم (Second Life)، بخشی از سیاست بازنگری در تاریخنگاری هنر معاصر است که با تمرکز بر تجربههای زنان در سنین بالا شکل گرفته است.
ماریا بالشاو در پایان تأکید کرده است که برخلاف تصورات رایج، پیری در هنر نه پایان خلاقیت، بلکه آغاز بلوغ نهایی است و بسیاری از زنان هنرمند تنها در این مرحله از زندگی، فرصت بیان کامل خود را پیدا میکنند.
