کیارش یعقوبی و فروش "خط سوم" در حراج الباهی دوحه
در کارنامهی کیارش یعقوبی، چنین آثاری نشانگر مرحلهای از تلفیق نقاشی معاصر با سنتهای نوشتاری ایرانی است. او برخلاف خوشنویسان مدرن دههی ۱۳۴۰، کمتر به بیان مستقیم خطنگارانه میپردازد و بیشتر در پی معماری مفهومی خط در فضاست.
ایران آرت : کیارش یعقوبی متولد ۱۳۵۷ تهران است؛حضور ۷ اثر او در گنجینه موزه هنرهای اسلامی مالزی ، فروش شش اثر در اپرا گالری دبی در سال ۱۳۹۲ خورشیدی، و درخشش در نمایشگاههایی در لندن تا توکیو و دبی
نام او را به عنوان هنرمند نواندیش در نقاشی خط در خاورمیانه سر زبان ها انداخت و فروش اثرش در حراجی اخیر الباهی دوحه بار دیگر او را به تیتر رسانه ها رساند.
در این مطلب اثر کیارش که هفتم اسفند ۱۴۰۳ خورشیدی در حراجی الباهی دوحه به فروش رسید را بررسی می کنیم: اثری بدون عنوان از تازه ترین مجموعه کیارش یعقوبی با نام "خط سوم" که با تکنیک اکریلیک و جوهر روی بوم در ابعاد ۱۰۰×۱۰۰ سانتیمتر خلق شده است
در نگاه اول، اثر یادآور یک حجم هندسی معلق در فضا است؛ شکلی مکعبمانند یا منشور زاویهدار که از دو سطح اصلی تشکیل شده و در فضای خلأ، با زاویهای پر ابهام و معلق تصویر شده است.
سطوح این حجم با ردیفهای تکرارشونده از خطوط و نقوش خطی پوشانده شدهاند؛ نقوشی که در نگاه نزدیک یادآور خوشنویسی ایرانی یا تزئینات خطی اسلامی هستند، اما بدون آنکه خوانا باشند یا به متن خاصی ارجاع دهند.
در عین سادگی ترکیب، اثر واجد بار مفهومی و بصری عمیقی است: برخورد میان ساختار هندسی و فرم مدرن با ریشههای تزیینی و فرهنگی شرقی.
ساختار کلی اثر بر مبنای پرسپکتیو و عمقنمایی بنا شده است. دو سطح شیبدار منشور، بیننده را به درون فضا میکشانند و نوعی حرکت از واقعیت به انتزاع را القا میکنند.
استفاده از خطوط افقی منظم، نظمی ریاضیوار ایجاد کرده است که یادآور نظم معماری مدرن و مینیمالیستی است.
ریتم تکرارشوندهی خطوط و نقوش خوشنویسانه، اثری موسیقایی بر ترکیب گذاشته است. هر خط، همچون میزان یا ضربی در یک قطعهی بصری عمل میکند.
بازی بین خطوط ضخیم و نازک، پررنگ و کمرنگ، در عین سادگی، پیچیدگی دیداری ایجاد میکند.
غلبهی طیفهای آبی و خاکستری در تقابل با زمینهی بژ یا سفید، حسی از تعلیق و سکون به وجود میآورد.
در بخش سمت راست، تدریج رنگ و محو شدن سطح، نوعی عبور از ماده به نور را تداعی میکند؛ گویی حجم در حال تبدیل شدن به مفهومی غیرمادی است.
ترکیب اکریلیک و جوهر به هنرمند امکان داده تا هم کنترل دقیق خطوط (بهواسطهی جوهر) و هم کیفیت لایهگذاری رنگی (بهواسطهی اکریلیک) را بهکار گیرد.
تکنیک کار یادآور شیوهی چاپ و لایهگذاری گرافیکی است، اما با اجرای دستی که روح نقاشانه را حفظ کرده است.
جوهر در اینجا نه صرفاً مادهی رنگی بلکه زبان نوشتار و فرهنگ تصویری شرق را به سطح اثر وارد میکند.
این اثر را میتوان در محور برخورد سنت و مدرنیته تفسیر کرد: از یکسو، ساختار دقیق و زاویهدار یادآور زبان مدرن هندسی است؛ از سوی دیگر، نقوش خطی بر سطح، ریشه در زیباشناسی خوشنویسی ایرانی و اسلامی دارند.
حجم میان تهی در فضا، استعارهای از هویت فرهنگی در دوران معاصر است؛ جایی میان واقعیت مادی و حافظهی فرهنگی.
محوشدگی سمت راست، میتواند نمادی از فرارفتن از ماده به معنا یا ناپایداری درک ما از هویت در جهان مدرن باشد.
اما از منظر تحلیل آیکونیک سه مولفه زیر در این اثر بارز است:
حجم مکعبی: نماد ثبات، نظم و عقلانیت است؛ اما در این اثر، با لغزش نور و محو شدگی روبهروست، که نشان از پرسشگری نسبت به قطعیتها دارد.
خط و خوشنویسی: نشانهی زبان، فرهنگ و حافظهی جمعی؛ ولی در اینجا بدون معنا، تبدیل به تصویری انتزاعی از زبان شده است.
رنگهای سرد: القاگر سکون، تأمل و فاصلهمندی ذهنیاند؛ ناظر را به تفکر دعوت میکنند نه هیجان.
در کارنامهی کیارش یعقوبی، چنین آثاری نشانگر مرحلهای از تلفیق نقاشی معاصر با سنتهای نوشتاری ایرانی است.
او برخلاف خوشنویسان مدرن دههی ۱۳۴۰، کمتر به بیان مستقیم خطنگارانه میپردازد و بیشتر در پی معماری مفهومی خط در فضاست.
اثر حاضر بازنمایی هویت معاصر ایرانی در مواجهه با نظم مدرن جهانی است؛ حجمی که در مرز بین نوشتار و ساختار، معنا و فرم، در حال تعلیق است.
ترکیب کنترلشدهی رنگ، نظم هندسی و روح خطی شرقی، آن را به نمونهای شاخص از نقاشی-مفهومی با خاستگاه بومی تبدیل کرده است.
گفتنی ست کیارش یعقوبی برنده ده جایزه معتبر خوشنویسی در ایران است از جمله رتبه اول جشنواره خوشنویسی قلم تهران و جایزه اثر برگزیده از مراسم چهارصدمین سال درگذشت میرعماد.
او بیش از ده نمایشگاه انفرادی برگزار کرده و در بیش از ۳۰ نمایشگاه گروهی شرکت کرده است.
هفت اثرش در گنجینه موزه هنرهای اسلامی مالزی که بزرگترین موزه هنرهای اسلامی در جنوب شرق آسیا است نگهداری می شود. فروش شش اثر در اپرا گالری دبی و سپس موفقیت و فروش های خوب در سلسله نمایشگاه های لندن، ژاپن، بحرین، امارات، ترکیه ...
هفتم اسفند ۱۴۰۳ از سوی گالری مژده اثری از مجموعه تازه کیارش یعقوبی در حراجی الباهی دوحه ارائه شد؛ در این حراج اثری از مجموعه "خط سوم" کیارش در ابعاد ۱۰۰×۱۰۰ سانتی متر به قیمت ۲۶۰۰ دلار به فروش رسید.
همین مولفه ها سبب شده مجموعه داران معتبر بسیاری آثاری از کیارش یعقوبی را در گنجینه خود بگنجانند.
