اهورامزدا در بندهش اثر الهام فلاحی ؛ زایش معناگرا از دل بازیافت ها در کلکسیون رها گالری
مجسمه "اهورامزدا" در قلب مجسمه اینستالیشن بزرگ و شگفت انگیز "بن دهش" نه فقط یک مجسمه از ۸۲ مجسمه این اثر، بلکه هسته مفهومی، بصری و فلسفی کل اثر است؛ نقطهای که آشوب و زباله را به آفرینش و معنا بدل میکند.
ایران آرت: کلکسیون رها گالری که توسط مهندس محمدرضا قائم مقامی بنیانگذاری شده و مدیریت می شود بیش از دو دهه است با تمرکز بر ارتقای هنر منطقه فعالیت فرهنگی مستمر دارد، شاهکارهای مدرنیستی و معاصر متنوعی از هنرمندان ایرانی و عرب را نگاهداری می کند.
یکی از این آثار، مجسمه اینستالیشن "بن دهش " اثر الهام فلاحی ست؛ اثری که با تکنیک ترکیب مواد [ مواد بازیافت شده و رها شده در محیط زیست به خصوص نایلون ] شامل ۶ فیگور بزرگ و ۷۶ مجسمه کوچک، قطعات و اجزای پیوند دهنده در ابعاد شش متر در شش متر در چهار متر با تهیه کنندگی "کلکسیون رها گالری خاورمیانه" در سال ۱۳۹۸ خلق شده است. فرایند آفرینش آن توسط الهام دو سال و شش ماه طول کشیده است.
یکی از شش فیگور بزرگ این مجسمه اینستالیشن، فیگور " اهورامزدا " است که در نقطه مرکزی اینستالیشن می درخشد و در این نوشتار این مجسمه را بررسی می کنیم:
در میانهی اینستالیشن عظیم بندهش، در کلکسیون رها گالری، مجسمهای شگفتانگیز خودنمایی میکند: "اهورامزدا" اثر الهام فلاحی.
این پیکره، که در هیبت زنی باردار و با بازوانی چندگانه شبیه به "شیوا" تصویر شده، نه تنها مرکز بصری اثر بلکه کانون مفهومی و فلسفی آن نیز به شمار میآید.
_آفرینش بی پایان
فرم ارگانیک و درهمتنیدهی این مجسمه با بازوان گشوده، ریتمی چرخشی و سیال ایجاد میکند. بدن باردار در مرکز قرار دارد و بازوها چون شاخههایی در فضا امتداد یافتهاند؛ گویی آفرینشی بیپایان در حال وقوع است. این پیکره، همان نقطهای است که نگاه مخاطب پس از سرگردانی میان سرهای حیوانات و پیکرههای هیولایی، در نهایت به آن بازمیگردد.
_زایش از بازیافت و زباله ها
ویژگی بارز «اهورامزدا» و کل مجموعه بندهش، استفاده از مواد دورریختنی و زبالهها، بهویژه پلاستیک است. این متریال نه تنها کیفیتی گوشتین و فرسوده به اثر بخشیده، بلکه به آن بار مفهومی ویژهای نیز داده است: زایش و آفرینش از دل زباله و مصرفزدگی معاصر. تضاد میان موضوعی الهی و متریالی مبتذل و بیارزش، پرسشی عمیق درباره ارزش و بیارزشی در جهان امروز پیش میکشد.
_دو گانه آغاز و پایان
"اهورامزدا" در این اثر، نمادی از مادر زمین است؛ باروری و خلقتی که در هیبتی زنانه متجلی شده. بازوان چندگانهاش، همچون "شیوا" ، نشان از قدرت، آفرینش و نابودی همزمان دارد.
این ترکیب، دوگانههایی چون نور و تاریکی، آغاز و پایان، حفاظت و ویرانی را در یک وجود واحد گرد آورده است. در برابر حیوانات و پیکرههای خشن و آشفتهی دیگر بخشهای اثر، این پیکره نماد تعادل و محور آفرینش است.
_مرکز ثقل بن دهش
مجسمه نه یک شیء منفعل، بلکه حضوری فراگیر در فضاست. بازوهای گسترده و فرمهای مارپیچیاش به درون محیط هجوم میآورند و مخاطب را درگیر میکنند. بدینسان «اهورامزدا» مرکز ثقل بندهش است، همانگونه که خورشید کانون منظومه است.
_هنر زیست محیطی
استفاده از زباله و پلاستیک، این اثر را به جریانهای هنری محیط زیستی پیوند میزند که در سال های اخیر به مهم ترین رویکردهای هنری در دنیا بدل شده است؛ جهانی که در آن نفس می کشیم در پرمخاطره ترین روزگار خود به سر می برد و شاید هنری از جنس هنرمندی مانند الهام فلاحی بتواند مردم را از خواب غفلت و نجات دنیا کمک کند.
در عین حال الهام با تلفیق آن با اسطورههای ایرانی و شرقی، زبانی منحصربهفرد ساخته است؛ زبانی که میان سنت و معاصر، اسطوره و بحران زیستمحیطی حرکت میکند.
_اهورا مزدا در کالبد زنانه
در فرهنگ ایرانی، اهورامزدا خالق نیکی و روشنایی است. در این اثر، او در کالبدی زنانه و باردار ظاهر میشود؛ حضوری که همزمان به اسطورههای باروری و مادر زمین اشاره دارد. اما هنگامی که این خالق از زبالهها ساخته میشود، به شکلی انتقادی بحران زمین و جهان معاصر را به تصویر میکشد: زمینی که در دل آشوب و مصرفزدگی، هنوز زایش و امکان آفرینش را در خود نگاه میدارد.
_اهورا مزدا در نقطه مرکزی بصری و فلسفی
مجسمه «اهورامزدا» در بندهش، اثری است که چندین لایه معنایی را در خود جمع کرده:
از نظر فرمی، پویا و ارگانیک است.
از نظر متریال، زایش از دل زباله را به نمایش میگذارد.
از نظر مفهومی، دوگانههای آغاز و پایان، زایش و نابودی را در خود دارد.
از نظر فرهنگی، اسطوره ایرانی را با نقد معاصر پیوند میزند.
به این معنا، «اهورامزدا» نه فقط یک مجسمه در میان اجزای بندهش، بلکه هسته مفهومی، بصری و فلسفی کل اثر است؛ نقطهای که آشوب و زباله را به آفرینش و معنا بدل میکند.
_ قیمت آثار الهام فلاحی در بازار هنر
شایان ذکر است آثار الهام فلاحی در گنجینه های معتبری در آمریکا، اروپا و ایران حضور دارد :
کلکسیون رها گالری ایران-دوبی، مجموعه بنیاد مرتضوی ایران-امریکا، موزه گالری دیدی ایران، مجموعه درخت بلوط در مجموعه لوی Levy امریکا، مجموعه شهر پاک امریکا، گالری مرمر امریکا، گالری ری را دوبی و چندین مجموعه ی شخصی در ایران، فرانسه، استرالیا، کانادا، امریکا و چین از این جمله اند.
قیمت آثار الهام فلاحی در این سال ها روند رو به شد جالب توجهی دارد ؛ آثار بسیار کوچک او مانند یک گل رز در اشل واقعی ۲۵۰۰ دلار و مجموعه های بزرگ او شامل چندین فیگور ۲۴۰ هزار دلار در اتلیه شخصی هنرمند ،گالری ها و اکسپوها به فروش رسیده است.
آثار الهام فلاحی دو بار در حراجی ها ارائه شده است، دی ماه ۱۳۹۸ در حراج تهران، اثر " جنگ رخش و همای" او با همین مواد بازیافتی در ابعاد ۱۲۰×۱۰۰×۱۵۰ سانتیمتر که سال ۱۳۹۶ خلق شده بود چهار برابر قیمت پایه ۲۴۰ میلیون تومان [ بنا به قیمت روز دلار حدود ۲۲ هزار دلار ] چکش خورد.
اثر کوچکی از فلاحی در ابعادcm ۵۰-۴۰-۳۰ با عنوان سردیس اسب در حراج Map آمریکا در سال ۱۴۰۰ به قیمت ۱۰ هزار دلار چکش خورده است.
گفتنی ست اثر بن دهش بازتاب فراوان در جامعه هنری داشته و بسیاری از موزه ها و بینال ها خواهان نمایش آن شده اند.
مجسمه اینستالیشن "بن دهش" اثر الهام فلاحی به کلکسیون رها گالری خاورمیانه تعلق دارد.
