محمد احصایی و الفبای ازلی در کلکسیون رها گالری

کلکسیون رها گالری خاورمیانه به مناسبت عید قربان یکی از الله های چشم نواز استاد سید محمد احصایی را اکران رسانه ای کرده است ... یاد خداوند به زبان تصویر ... اثر حاضر، بیش از هر چیز، نماینده‌ی نوعی توحید تصویری است؛ وحدتی در فرم، رنگ و معنا. با استفاده از کم‌ترین عناصر ممکن. فرم‌های منحنی، کشیده و پرانرژی در بستر زمینه‌ای تیره که همچون ضرب‌آهنگ درونی یک نیایش، نگاه بیننده را به درون خود می‌کشد و نوعی تأمل متافیزیکی را القا می‌کند.

ایران آرت : کلکسیون رها گالری خاورمیانه که توسط مهندس محمدرضا قائم مقامی بنیانگذاری شده و مدیریت می شود بیش از دو دهه است با تمرکز بر ارتقای هنر منطقه فعالیت فرهنگی مستمر دارد، شاهکارهای مدرنیستی و معاصر متنوعی از هنرمندان ایرانی و عرب را نگاهداری می کند.

یکی از این آثار، اثر معروف " الله "، از سری " الفبای ازلی" کار هنرمند ماندگار ایرانی سید محمد احصایی است؛ اثری با تکنیک رنگ ماشین روی مقوا در ابعاد ۴۸ × ۶۸ سانتی متر.

 در میانه‌ی میدان پرشتاب هنر معاصر ایران، کمتر هنرمندی را می‌توان یافت که به اندازه‌ی سید محمد احصایی توانسته باشد میان سنت و تجدد پلی چنین استوار بزند. او نه تنها خوشنویسی کلاسیک را در ساحت زیبایی‌شناسی نو بازتعریف کرده، بلکه با خلق مجموعه‌ی مشهور «الله‌ها» که با عنوان «الفبای ازلی» نیز شناخته می‌شود، نوعی زبان تجسمی تازه برای بیان مفاهیم قدسی و عرفانی پدید آورده است.

حضور اسماء الله در آثار محمد احصایی تقریباً از سال ۱۳۵۴ آغاز شده و تاکنون ادامه دارد. نمایش بصری عرفان ناب و معنویت، درون‌مایه مهم امتداد یافته در این مجموعه است. 

مهمترین جلوه مراقبه‌گونه این مجموعه آثار ضربه‌قلم‌های سریع و کنشی است که از یک‌سو یادآور شیوه نقاشی اکسپرسیونیسم انتزاعی و البته کارهای کالیگرافی‌گونه است.

احصایی متولد ۱۳۱۸ قزوین که آثارش در موزه هایی مانند متروپولیتن نیویورک و موزه بریتانیا نگهداری می شود رکوردهای چشمگیری مانند یک میلیون دلاری در حراجی کریستیز دارد.

در یکی از آثار شاخص این مجموعه، اثری از کلکسیون رها گالری خاورمیانه با فرمی سیال و رقصان روبه‌رو هستیم که واژه‌ی «الله» را نه صرفاً به‌مثابه یک نوشتار، بلکه چون حرکتی کیهانی، ذکری تصویری و تجلی روحانی به نمایش می‌گذارد. 

فرم‌های منحنی، کشیده و پرانرژی در بستر زمینه‌ای تیره، همچون ضرب‌آهنگ درونی یک نیایش، نگاه بیننده را به درون خود می‌کشد و نوعی تأمل متافیزیکی را القا می‌کند.

احصایی با بهره‌گیری از خطوط عربی ـ اسلامی و بازآفرینی آن‌ها در قالبی مدرن، به شکلی هوشمندانه سنت را به امروز پیوند می‌زند. 

در این اثر، فرم خوشنویسی به سطحی از انتزاع می‌رسد که در آن، خط به تصویر بدل می‌شود؛ تصویری که نه برای خوانده شدن، بلکه برای دیده شدن، حس شدن و درک شدن خلق شده است.

رنگ‌های انتخاب‌شده در این اثر، همگی بار معنایی در خود دارند. پس‌زمینه‌ی سیاه، یادآور خلأ و راز است؛ بستری که حروف طلایی در آن می‌درخشند و به نور تبدیل می‌شوند. طلایی/زرد، نشانه‌ی روشنی و الهی بودن است و آبیِ ناگهانی، تلألؤی آسمانی و آرامشی ژرف را به میدان تصویر می‌افزاید. لکه‌های قهوه‌ای نیز بر پیوند این ذکر بصری با خاک، انسان و ریشه‌ها تأکید دارند.

محمد احصایی یکی از پیشگامان نقاشی‌خط خاورمیانه است؛ جریانی که نه تنها مرز میان نوشتار و تصویر را در هم می‌شکند، بلکه خط را از قید معناگری نوشتاری رها کرده و آن را به زبانی تصویری ارتقا می‌دهد. 

او با مهارت مثال‌زدنی، حروف را به عناصر بصری ناب بدل می‌سازد؛ گویی که هر واژه، یک موجود زنده‌ است، یک پیکره‌ی مستقل، یک دعا.

اثر حاضر، بیش از هر چیز، نماینده‌ی نوعی توحید تصویری است؛ وحدتی در فرم، رنگ و معنا. با استفاده از کم‌ترین عناصر ممکن، احصایی بیش‌ترین تأثیر را رقم می‌زند. 

در این تصویر، فرم واحد، واژه‌ی یکتا و حرکت رو به وحدت، همگی در خدمت بیان مفهومی والاتر قرار گرفته‌اند: یاد خداوند به زبان تصویر.

این اثر به کلکسیون رها گالری خاورمیانه تعلق دارد.