وُهُمَن در بندهش اثر الهام فلاحی؛ نگهبان زخمی آبها در کلکسیون رها گالری
مجسمه " وُهُمَن " در بالایی ترین بخش مجسمه اینستالیشن بزرگ و شگفت انگیز "بن دهش" [ دقیقن بالای مجسمه اهورامزدا ] نه فقط یک مجسمه از ۸۲ مجسمه این اثر، بلکه حائز خوانش فلسفی خاصی است؛ مجسمه ای با چشمان بسته که ماهی در آغوش دارد. وهُمنِ الهام فلاحی، نگهبان زخمی حیات است؛ موجودی که در جهانی آشفته، اندیشه نیک را نه با قدرت، که با آغوش بهسوی ما میآورد.
ایران آرت: کلکسیون رها گالری که توسط مهندس محمدرضا قائم مقامی بنیانگذاری شده و مدیریت می شود بیش از دو دهه است با تمرکز بر ارتقای هنر منطقه فعالیت فرهنگی مستمر دارد، شاهکارهای مدرنیستی و معاصر متنوعی از هنرمندان ایرانی و عرب را نگاهداری می کند.
یکی از این آثار، مجسمه اینستالیشن "بن دهش " اثر الهام فلاحی ست؛ اثری که با تکنیک ترکیب مواد [ مواد بازیافت شده و رها شده در محیط زیست به خصوص نایلون ] شامل ۶ فیگور بزرگ با شمایل انسانی و ۷۶ مجسمه در ابعاد مختلف ، قطعات و اجزای پیوند دهنده در ابعاد شش متر در شش متر در چهار متر با تهیه کنندگی "کلکسیون رها گالری خاورمیانه" در سال ۱۳۹۸ خلق شده است. فرایند آفرینش آن توسط الهام دو سال و شش ماه طول کشیده است.
یکی از شش فیگور بزرگ این مجسمه اینستالیشن، فیگور وُهُمَن است و در این نوشتار این مجسمه را بررسی می کنیم:
وهُمن یکی از برجستهترین امشاسپندان در دین زرتشتی است و در اسطورهها تجلی اندیشهی نیک، پاکی ذهن و پیوند با جهان حیوانات محسوب میشود. در این اثر الهام فلاحی، مجسمه وهمن، با چشمانی بسته ماهی را به آغوش کشیده است. ماهی ـ هم تجلی حاصلخیزی و زندگی ـ و هم امروز یکی از نمادهای بحران زیستمحیطی است.
وهمن در کنار دیگر امشاسپندان، به کمک اهُرَمَزدَ میآید تا جهان را از فساد و شرارت پاک کرده و به سمت نور و حقیقت راهنمایی کند
وهُمن نه تنها نمایندهی اندیشه نیکو است، بلکه یکی از وظایف او نگهبانی از آبها و دریاچهها است. در حقیقت، آب در آموزههای زرتشتی به عنوان یکی از عنصرهای مقدس و ضروری زندگی شناخته میشود
و بهطور خاص مسئول نگهداری از دریاچهها و حفظ پاکی آبها است، که در آن زمان، این آبها نه تنها برای نوشیدن، بلکه برای پاکیزگی و رستگاری معنوی نیز اهمیت داشتند.
الهام فلاحی، وهمن را به حالت شبهانسانی و معلق دیده است که چشمان بسته دارد؛ اشارهای به تأمل درونی، بینش باطنی، یا شهود ماورایی است.
وهمن بن دهش در کلکسیون رها گالری، بالهای فرسوده/پاره پاره، بافتی ارگانیک و در عین حال مخدوش دارد. نوعی فرشتهگونگی فرسوده، انتقال از خیر ابدی به خیر زخمی، تبدیل امر مقدس به امر شکننده که حتمن هشدار می دهد آلودگی زیست محیطی دریاها چنین آسیب بزرگی به موجودات آبزی و به طبع زندگی انسان ها زده است.
از این روست که فرم کلی بن دهش و وهمن در حالتی است که میان زیستمندی و فروپاشی تعادل برقرار میکند؛ گویی موجودی است در میانهی شدن و رستاخیز.
استفاده از مواد بازیافتی و رهاشده در محیط زیست برای خلق این اثر به وضوح اشاره آشکارا به همین خطر است و در عین حال نقد مصرفگرایی و ضرورت بازآفرینی معنویت در جهانی آلوده.
مجسمه وهمن الهام چند لایهی معنایی دارد: بازخوانی اسطوره، پیوند میان امشاسپند با جهان امروز، فراخوانی اسطوره زرتشتی در بستری معاصر، آمیختگی مراقبت و فرسودگی، قرائت تازه از معنویت شرقی زیر سایهی ابر بحران زیستمحیطی، اثر نه ستایش صرف گذشته است و نه تصویر آینده بلکه گفتوگویی میان آفرینش، فروپاشی و امید.
_ جایگاه در مجموعه «بندَهِش»
اینستالیشن بندَهِش الهام فلاحی در کلکسیون رها گالری خاورمیانه که بازخوانی روایت آفرینش است، وهُمن را بهعنوان حامل «اندیشهی نیک» بازنمایی میکند؛ اما اندیشهی نیک اینبار در دنیایی بحرانزده مجبور است در میانهی آشوب، "زندگی" را در آغوش بگیرد.
این چرخش تفسیری، اثر را از بازآفرینی سنتی جدا کرده و به خوانشی پسااسطورهای تبدیل میکند.
وهُمنِ الهام فلاحی، نگهبان زخمی حیات است؛ موجودی که در جهانی آشفته، اندیشه نیک را نه با قدرت، که با آغوش بهسوی ما میآورد.
بهمن در آموزههای زرتشتی نمایندهی خرد نیکو است که هدفش ارتقاء خوبی، درستی و پاکی در جهان است.
او فرشتهی خرد و اندیشههای نیکو است که مردم را به سمت اعمال درست و آگاهانه هدایت میکند.
وهُمن را میتوان نمادِ پاکی و شفافیت دانست. آبهای پاک و شفاف در مفهوم زرتشتیها بهعنوان منبعی برای تفکر درست، زندگی سالم و معنوی در نظر گرفته میشوند.
به همین دلیل، حفاظت از آبها و جلوگیری از آلودگی آنها در آموزههای زرتشتی بسیار مهم است. این کار از طریق «اندیشه نیکو» (وهُمن) صورت میگیرد که فرد را بهسوی رفتار درست و اخلاقی هدایت میکند.
_قیمت آثار الهام فلاحی در بازار هنر
شایان ذکر است آثار الهام فلاحی در گنجینه های معتبری در آمریکا، اروپا و ایران حضور دارد :
کلکسیون رها گالری ایران-دوبی، مجموعه بنیاد مرتضوی ایران-امریکا، موزه گالری دیدی ایران، مجموعه درخت بلوط در مجموعه لوی Levy امریکا، مجموعه شهر پاک امریکا، گالری مرمر امریکا، گالری ری را دوبی و چندین مجموعه ی شخصی در ایران، فرانسه، استرالیا، کانادا، امریکا و چین از این جمله اند.
قیمت آثار الهام فلاحی در این سال ها روند رو به شد جالب توجهی دارد ؛ آثار بسیار کوچک او مانند یک گل رز در اشل واقعی ۲۵۰۰ دلار و مجموعه های بزرگ او شامل چندین فیگور ۲۴۰ هزار دلار در اتلیه شخصی هنرمند ،گالری ها و اکسپوها به فروش رسیده است.
آثار الهام فلاحی دو بار در حراجی ها ارائه شده است، دی ماه ۱۳۹۸ در حراج تهران، اثر " جنگ رخش و همای" او با همین مواد بازیافتی در ابعاد ۱۲۰×۱۰۰×۱۵۰ سانتیمتر که سال ۱۳۹۶ خلق شده بود چهار برابر قیمت پایه ۲۴۰ میلیون تومان [ بنا به قیمت روز دلار حدود ۲۲ هزار دلار ] چکش خورد.
اثر کوچکی از فلاحی در ابعادcm ۵۰-۴۰-۳۰ با عنوان سردیس اسب در حراج Map آمریکا در سال ۱۴۰۰ به قیمت ۱۰ هزار دلار چکش خورده است.
گفتنی ست اثر بن دهش بازتاب فراوان در جامعه هنری داشته و بسیاری از موزه ها و بینال ها خواهان نمایش آن شده اند.
مجسمه اینستالیشن "بن دهش" اثر الهام فلاحی به کلکسیون رها گالری خاورمیانه تعلق دارد.
