چهار دوره حراج باران ؛ جهش میلیون دلاری با آثار هنری تمدنی و اصیل
یکی از مهمترین دستاوردهای مثبت حراج باران، احیای دوبارهی بازار هنرهای ایرانی اسلامی، خط، خوشنویسی، هنرهای اصیل و تمدنی در کنار بستهای از آثار مدرن و معاصر است؛ ترکیبی که هم ریشهها را زنده نگه میدارد و هم چشماندازی به جریانهای جدید ارائه میکند. این رویکرد دوگانه، مخاطب ایرانی و غیرایرانی را در یک نقطه تلاقی قرار داده و به ارتقای ارزش فرهنگی و اقتصادی آثار منجر شده است.
ایران آرت: حراج باران که پاییز ۱۳۹۵ خورشیدی توسط محبوبه کاظمی دولابی تاسیس شده و مدیریت می شود، طی چهار دوره برگزاری خود توانسته است جایگاهی کمنظیر در میان رویدادهای تخصصی هنرهای ایرانی اسلامی بهدست آورد؛ جایگاهی که نهتنها حاصل فروشهای چشمگیر، بلکه نتیجه رویکرد نظاممند، انتخاب آثار با کیفیت بالا و پاسخ مثبتِ مجموعهداران حرفهای است.
مرور کارنامه این چهار دوره نشان میدهد که حراج باران بهتدریج به یک «برند معتبر» در حوزه خط، خوشنویسی، هنرهای ایرانی اسلامی و آثار هنرمندان برجسته بدل شده است.
در دورههای مختلف، فروشهای ثبتشده نشاندهندهی رشد اعتماد بازار، استقبال مجموعهداران، و افزایش ارزش آثار هنری عرضهشده در این رویداد است.
تحلیل مقایسهای نتایج چهار دوره نشان میدهد که حراج باران توانسته است در هر دوره نه تنها دامنه هنرمندان و سبکهای ارائهشده را گسترش دهد، بلکه آثار شاخصتری را نیز به میدان بیاورد و توجه خریداران جدیتری را جلب کند. ثبات در فروش، تنوع آثار و کیفیت کیوریتوریال از جمله عوامل مهمی هستند که این حراج را به پلتفرمی قابل اتکا تبدیل کردهاند.
یکی از مهمترین دستاوردهای مثبت حراج باران، احیای دوبارهی بازار هنرهای اسلامی و خوشنویسی در کنار بستهای از آثار مدرن و معاصر است؛ ترکیبی که هم ریشهها را زنده نگه میدارد و هم چشماندازی به جریانهای جدید ارائه میکند. این رویکرد دوگانه، مخاطب ایرانی و غیرایرانی را در یک نقطه تلاقی قرار داده و به ارتقای ارزش فرهنگی و اقتصادی آثار منجر شده است.
حراج باران همچنین با انتخاب آثار هنرمندان شناختهشده از ایران، ترکیه و عراق، توانسته است یک هویت منطقهای برجسته ایجاد کند؛ هویتی که مزیت رقابتی حراج را در مقایسه با بسیاری از رویدادهای مشابه در کشور تقویت کرده است.
حضور مجموعهداران بینالمللی و ثبت فروشهای قابلتوجه نشانهی روشنی از اعتبار رویداد است.
در مجموع میتوان گفت که چهار دوره حراج باران نهتنها به تثبیت جایگاه این رویداد در بازار هنر ایران انجامیده، بلکه بهعنوان یک مدل توسعهیافته و هدفمند، توانسته است به ارتقای سلیقهی هنری، شفافیت اقتصادی در بازار هنر و بازتعریف ارزشهای زیباییشناسانهی هنر ایرانی کمک کند. این مسیر صعودی نشان میدهد که حراج باران اکنون یک «پلتفرم مرجع» است؛ جایی که گذشته و حال هنر در قالب یک تجربه حرفهای و موفق کنار یکدیگر قرار میگیرند.
_تحلیل آماری چهار دوره اول حراج باران
ابتدا مجموع فروش هر دوره را مرور کنیم که با توجه به قیمت روز دلار دولتی، حدود ارزش بین المللی آن پیدا می شود:
چهارمین حراج باران ، آبان ۱۳۹۸ قیمت کل فروش ۲۶ میلیارد تومان،حدود ۲ میلیون دلار.
سومین حراج باران، اسفند ۱۳۹۷ مجموع فروش ۱۱ میلیارد و ۷۶۹ میلیون تومان، حدود ۱.۱ میلیون دلار.
دومین حراج باران، دی ۱۳۹۶ قیمت کل فروش یک میلیارد و ۷۵۵ میلیون تومان حدود ۴۵۰ هزار دلار.
اولین حراج باران، مهر ۱۳۹۵ مجموع فروش ۲ میلیارد و ۶۰۹ میلیون تومان حدود ۸۷۱ هزار دلار.
با توجه به روند بالا، چند نکته آماری جذاب و تحلیلی قابل رصد است:
اول: رشد نمایی کل فروش:
کافی ست مجموع فروش دوره اول، دوره سوم و سپس دوره چهارم را مقایسه کنید؛ افزایش بسیار زیاد در ارزش معاملات هویداست.
این روند نمایی نشان میدهد بازار خوشنویسی و هنر اسلامی در حراج باران به سرعت توسعه یافته و سرمایهگذاران بیشتری وارد آن شدهاند.
دوم: نرخ فروش نسبت به عرضه
دوره سوم: حدود ۴۶ از ۶۵ اثر فروش رفته ، نرخ فروش ۷۱٪
دوره چهارم: ۶۹ از ۹۴ اثر فروش رفته، نرخ فروش ۷۳٪
این نرخها، علیرغم افزایش تعداد آثار عرضهشده، تقریباً ثابت بالا باقی ماندهاند که نشاندهنده پایداری تقاضاست.
سوم: افزایش میانگین قیمت آثار
رکوردها در دوره سوم و چهارم (مصحف قرآن، شاهنامه تیموری) بسیار بزرگ بودهاند.
همانند اثر شاخص و درخشان میرعماد الحسنی در حراج اول.
وقتی چند اثر با قیمت بسیار بالا فروخته میشوند، میانگین قیمت هر اثر بالا میرود. این یعنی بازار نه تنها حجمی شده، بلکه قیمت آثار باارزشتر به شدت افزایش یافته.
در دوره سوم و چهارم شاهد برگشت قوی و جهش فروش هستیم، که مدل کسبوکار حراج باران را تثبیت میکند.
چهارم: استراتژی تمرکز بر آثار نمادین کلاسیک
رکوردشکنی “شاهنامه تیموری” در دوره چهارم (۹.۱میلیارد تومان) که بارقه های آن از همان دوره نخست و فروش خیره کننده خط میرعماد الحسنی پیدا بود بدین معنی ست که بازار جدی تر هنر مشتاق آثار شاخص میراثی، تمدنی و هویتی ست.
پایداری رشد بازار آثار هنری اصیل:
_اعتماد بازار: فروش دوره چهارم تقریباً دو برابر دوره سوم است، که نشاندهنده افزایش اعتماد بازار است.
_افزایش میانگین قیمت آثار کلیدی: رکوردهای بالا باعث بالا رفتن میانگین ارزش اثر و جذابیت سرمایهگذاری در آثار خوشنویسی/خط شده است.
_نرخ فروش مناسب: نرخ فروش حدود ۷۰٪ در دورههای سوم و چهارم از نقطه قوت بزرگی است، مخصوصاً وقتی تعداد آثار بیشتر میشود.
_قاعدهمندی عرضه: افزایش تعداد آثار عرضه شده (تا ۹۴ در دوره چهارم) در حالی که نرخ فروش ثابت بالا میماند، نشاندهنده بلوغ فرآیند جذب هنرمندان و تعیین درست قیمت پایه است.
_حراج باران، پاسخی ریشهدار به یک نیاز تاریخی در خاورمیانه
از همان نخستین دوره برگزاری حراج باران آشکار شد که محبوبه کاظمی، با اتکا به شناختی عمیق از استعدادهای بالقوه و ذاتی خاورمیانه، به یکی از نیازهای تاریخی و دیرپای هنر این منطقه پاسخی درخور و راهگشا داده است.
خانم محبوبه کاظمی دولابی با تأسیس بازاری تخصصی که بر خوشنویسی، هنرهای اسلامی و میراث بصری تمدنهای پیرامونی تمرکز دارد، گامی بنیادین برای بازآرایی اتمسفر هنری ایران و جهان عرب برداشت و افقی تازه برای دستهبندی، ارزشگذاری و معرفی آثار فراهم آورد.
ثبت رکوردهای خیرهکننده در چهار دوره حراج باران، همچون پالسهای مثبت و اعتمادآفرین به سوی مجموعهداران و سرمایهگذاران حوزه هنر در خاورمیانه روانه شد؛ پیامهایی روشن که آنان را به بازاندیشی درباره میراث آبا و اجدادی و ایجاد گنجینههایی مستقل، عمیق و قدرتمند ترغیب کرد. این جریان، نهتنها موجب بازیابی غرور فرهنگی شد، بلکه به هنر خوشنویسی و دیگر هنرهای اصیل منطقه جایگاهی تازه و آبرومند بخشید.
امروزه، پس از گذشت یک دهه، آن حرکت جسورانه به جریانی ساختارمند و تأثیرگذار در اقتصاد هنر ایران تبدیل شده است؛ جریانی که به تثبیت ارزش هنر خوشنویسی، تقویت هنرهای ریشهدار تمدنی و ایجاد زنجیرهای پایدار میان هنرمندان، مجموعهداران، پژوهشگران و نهادهای هنری انجامیده است. حراج باران اکنون نه فقط یک رویداد فروش، بلکه سکویی برای بازتعریف هویت فرهنگی و صیانت از میراث هنری خاورمیانه است؛ سکویی که هر سال بیش از پیش، نقش خود را در معماری آینده بازار هنر منطقه تثبیت میکند.
