ناصر اویسی و آیکون ایرانی؛ زن، اسب، خط و موسیقی در کلکسیون رها گالری
هم زمان با تولد ۹۱ سالگی استاد ناصر اویسی اثری زیبا از ایشان در کلکسیون رها گالری خاورمیانه را بررسی می کنیم؛ ناصر اویسی، شاید تنها هنرمند ایرانی ست که با سالوادور دالی نمایشگاه مشترک دارد؛ این تابلو درخشان یکی از آثار آیکونیکی ست که اویسی بدان شهرت دارد: زن زیباروی برگرفته از خورشید خانوم ایرانی، اسب نیرومند در حال حرکت و رنگی درخشان و اتمسفری ایرانی.
ایران آرت : آزاده جعفریان : کلکسیون رها گالری که توسط مهندس محمدرضا قائم مقامی بنیانگذاری شده و مدیریت می شود بیش از دو دهه است با تمرکز بر ارتقای هنر منطقه فعالیت فرهنگی مستمر دارد، شاهکارهای مدرنیستی و معاصر متنوعی از هنرمندان ایرانی و عرب را نگاهداری می کند.
یکی از این آثار، اثر بدون عنوان بسیار معروفی از ناصر اویسی ست که با تکنیک ترکیب مواد روی بوم در ابعاد ۷۰×۱۰۰ خلق شده است.
ناصر اویسی (زادهٔ ۲۳ مرداد ۱۳۱۳ تهران)، نقاش صاحب نام و شاخص مکتب سقاخانه و یکی از چهرههای ماندگار هنر مدرنیستی ایران است.
ناصر اویسی احتمالن تنها هنرمند ایرانی است که با سالوادور دالی [ زمانی که در قید حیات بود] در اسپانیا نمایشگاه مشترک داشت، به گفته خودش استقبال از آثارش در این نمایشگاه چنان بود که همه کارهایش به فروش رسیده است.
مشخصه آثار اویسی زنان زیباروی برگرفته از خورشید خانوم ایرانی و اسبهای نیرومند و در حال حرکت و رنگهای درخشان است.
اویسی جوایز متعددی را از دوسالانهها و نمایشگاههای بینالمللی کسب کردهاست. آثار او در موزههای آتن، بارسلونا، بلگراد، بروکسل رم، مادرید، نیویورک، پاریس، لندن، زوریخ، برلین و البته موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری میشود.
جولیو کارلو ارگان هنرشناس معروف ایتالیایی دربارهٔ نقاشیهای اویسی گفتهاست: «سبک نقاشی اویسی شعرگونه است و آن را در حد فاصل نقاشی و خط معلق نگه میدارد.»
در این تابلو درخشان از ناصر اویسی که در کلکسیون رها گالری خاورمیانه نگهداری می شود تماشاگر به دنیایی پا میگذارد که در آن سنت و مدرنیته، شعر و نقاشی، حرکت و موسیقی به شکلی مسحورکننده در هم تنیدهاند.
اویسی که از دهه ۱۳۴۰ با ترکیب نقوش سنتی، خوشنویسی و رنگهای پرشور زبان بصری خاص خود را ساخت، در این اثر نیز همان امضای هنریاش را با شکوه تمام عرضه کرده است.
ترکیببندی اثر بر محور عمودی استوار است: زنی نوازنده بر اسبی نجیب سوار شده و نگاه مستقیمش بیننده را به قلب صحنه میکشاند.
خطوط مشکی قوی، همچون رشتههای خوشنویسی، فرمها را تعریف کرده و فضای بصری را میسازند. توازن میان منحنیهای پیکرهٔ زن و اسب با زاویههای ساز و ستون تزئینی سمت راست، ریتمی موزون پدید آورده است.
آبی غالب، روح و جان تابلوست؛ رنگی که در فرهنگ ایرانی، نشانهٔ آرامش، معنویت و آسمان است. بر این پهنهٔ آبی، لکههای قرمز در گونهها، تزئینات گوش اسب و روبانهای زن، همچون ضربان قلبی گرم میتپند و نگاه را به نقاط کانونی هدایت میکنند.
خوشنویسی سفید که بر لباس زن و بدن اسب جاری شده، همچون نوری معنوی، بافتی شاعرانه به اثر میبخشد.
هر عنصر در این نقاشی، حامل معنایی نمادین است: زن نوازنده بهعنوان سرچشمهٔ الهام، اسب بهعنوان نماد نجابت و حرکت، ساز بهعنوان پلی میان تصویر و موسیقی، پرنده بر ستون بهعنوان پیامآور آزادی.
اینها همه، در کنار خوشنویسی برگرفته از سنت سقاخانه، بار فرهنگی و معنوی اثر را چند برابر کردهاند.
تکنیک اجرا، با ضربهقلمهای آزاد و لایههای رنگی شفاف، مرزی میان گرافیک و نقاشی ایجاد کرده است. فرم و نوشته درهم تنیدهاند تا جایی که بیننده میان خواندن و دیدن سرگردان میماند؛ همان تجربهٔ خاصی که آثار اویسی به آن شهرت دارند.
حاصل کار، فضایی شاعرانه و نوستالژیک است که در عین آرامش، سرزندگی در آن موج میزند. این تابلو نهتنها بخشی از روایت بصری شخصی اویسی است، بلکه نمونهای شاخص از پیوند هویت ایرانی با زبان هنر معاصر بهشمار میرود؛ سفری در قلمرو آبی خیال، جایی میان قصههای کهن و رویاهای بیمرز.
این اثر به کلکسیون رها گالری خاورمیانه تعلق دارد.
